بررسی بازی The Alters

انسان مدرن همواره در پی کشف حقایق جهان هستی و راهی برای نجات خود بوده و برای دست‌یابی به این هدف، نگاهش را به آسمان دوخته و به جست‌و‌جو در میان ستارگان می‌اندیشد. اما شاید تنها در صورتی که اگر نه به آسمان‌ها، بلکه به درون خود بنگرد بتواند پاسخی برای پرسش‌های بی‌پایان خود بیابد. در بررسی بازی The Alters نگاهی می‌اندازیم به عنوانی که نه تنها در میان ستارگان، بلکه به درون ذهن انسان سفر کرده و با طرح مسائلی از جنس وجودیت شما را به تفکر وا می‌دارد. با بخش نقد و بررسی بازی در وب‌سایت دنیای بازی همراه باشید.

نقد و بررسی بازی The Alters | تقدم وجود انسان بر ماهیت او

شاید در نگاه کلی بتوان به این بازی به‌عنوان اثری علمی تخیلی نگریست که از سفرهای میان ستاره‌ای حکایت می‌کند؛ در این صورت عناوین بی‌شمار دیگری وجود خواهند داشت که این امر را بسیار بهتر و سرگرم‌کننده‌تر انجام داده‌اند. اما چیزی که موجب می‌شود این اثر پا را از یک محتوای گیمینگ صرف فراتر گذاشته و سوالاتی را که انسان از دیرباز درگیر آن‌ها بوده موشکافی کند، مفاهیم فلسفی و عمیق‌تری است که در پس لایه‌های داستانی، مکانیک‌های بازی و همین‌طور طراحی کلی بازی به چشم می‌خورد. مفاهیمی که در ادامه نقد و بررسی بازی The Alters توضیح داده خواهند شد.

از اواخر قرن نوزدهم میلادی جرقه‌هایی از اندیشه‌ای نو توسط فیلسوف اتریشی سورن کی یرکگارد شکل گرفت که برخلاف افکار گذشتگان مبنی بر تقدم ماهیت انسان بر وجود او، وجودیت انسان را مهم‌ترین بخش از «بودن» و شکل‌گیری آن را در گرو آزادی فرد در تصمیم‌گیری و ساختن شخصی منحصر به فرد دانست. نویسندگان و فلاسفه‌ی دیگر نیز از جمله فئودور داستایوفسکی و فردریش نیچه، هم‌جهت با این جریان فکری، ذات‌گرایی ارسطویی را زیر سوال بردند. و در اواسط قرن بیستم میلادی و دوران پس از جنگ جهانی دوم بود که ژان پل سارتر فرانسوی توانست این مکتب فکری را که فلسفه‌ی وجودیت یا وجودگرایی(Existentialism) نامیده می‌شود، به‌طوری گسترده در میان مردم دنیا رواج دهد.

مطلب پیشنهادی:

تاثیر متال گیر سالید بر صنعت ویدیو گیم [+ویدیو]

در تفکر وجودگرایی و روان درمانی وجودی که توسط پزشکان و روانشناسان بسیاری به کار گرفته می‌شود، تعارضات بنیادی انسان در مواجهه و کشمکش با مفاهیمی عمیق از جمله مرگ، آزادی در تصمیم‌گیری و مسئولیت‌های ناشی از آن، پوچی و تنهایی شکل گرفته و انسان را به سوی افسردگی سوق می‌دهد. این مفاهیم اما در بطن بازی و در لایه‌های زیرین آن شکل گرفته و توجه هرچه عمیق‌تر مخاطب را می‌طلبند.

به‌طور مثال در همان لحظات ابتدایی بازی، با حقیقت تلخ فوت تمامی سرنشینان سفینه مواجه و سپس با تماس با تیم تحقیقاتی روی زمین، متوجه آن خواهید شد که مرگ در همین نزدیکی‌ست و تنها هدف شما می‌بایست فرار از آن باشد. در همین موقع است که بازی شما را با موارد مورد نیازتان برای بقا آشنا کرده و با معرفی محدودیت زمانی و منابع محدود بر روی سیاره برایتان خط و نشان می‌کشد.

سازندگان قصد داشته‌اند مفهوم مرگ را به رخ شما کشیده و کاری کنند تا کاملا آن را حس کنید و با چنین طراحی هوشمندانه‌ای بازیکن مستقیما با ترس کهن خود دست و پنجه نرم می‌کند. در بخش‌های بعدی بازی نیز حتی این موضوع که مرگ امری است تدریجی و در نهایت به سراغ هر کسی می‌آید و باید در پایان با آغوشی باز آن را پذیرفت را به شما یادآوری خواهد کرد.

دومین مورد از دلایلی که انسان را همواره در تکاپو قرار داده، آزادی ذاتی انسان و مواجه شدن با عواقب ناشی از تصمیمات اوست. انسان‌ها همیشه در پذیرش مسئولیت‌های برگرفته از تصمیمات خود دچار رنج بوده و از روبرو شدن با آن‌ها سر باز می‌زنند.

اما در بازی دیگرها، نه تنها بازیکن می‌بایست در مواقعی بس دشوار تصمیماتی حیاتی بگیرد، بلکه تمام نتایجی که از آن‌ها سرچشمه می‌گیرند نیز تقریبا بلافاصله گریبان او را خواهند گرفت. در تمامی لحظات بازی، چه از مکالمات شما و دیگر اعضای خدمه (در ادامه بررسی بازی The Alters خواهید دریافت که کدام خدمه؟) و چه مدیریت زمان و تصمیم به بازگشت به پایگاه اصلی یا بیرون ماندن و یافتن نقاط جدید نقشه، مجبور به انتخاب خواهید بود.

در مواقعی نیز بارها و بارها از خود خواهید پرسید که آیا ارزشش را دارد؟ اصلا هدف من چیست؟ آیا وجود داشتن و زنده بودنم اساسا اهمیتی دارد؟ این سوالات که خصوصا بعد از حرف زدن با مسئولین روی زمین (که زنده بازگشتن شما در ابتدا برایشان اهمیت چندانی ندارد و صرفا پس از یافتن رپیدیوم است که تبدیل به فردی ارزشمند خواهید شد) از خود خواهید پرسید، دقیقا لحظاتی است که بازیکن را درگیر موضوع سوم یعنی مفهوم پوچی کرده است.

تا چه اندازه وجود داشتن شما بر پایه و اساسی استوار است و اصلاً شاید دلیلی برای زنده بودن وجود نداشته باشد. شاید همه‌چیز یک خواب بی معنی بوده و فردا با طلوع آفتاب دیگر اثری از رنج و مشقت‌های فراوان و بی‌دلیلی که می‌بریم نباشد.

علاوه‌بر بررسی بازی The Alters بخوانید:

نقد و بررسی بازی Death Stranding 2: On the Beach [پرونده+ بررسی ویدیویی]

و آخرین ریشه‌ی رنج بشر در تفکر اگزیستانسیالیستی یعنی تنهایی، به بهترین شکل ممکن و به واقعی‌ترین شکل به بازیکن منتقل شده و تمام وجود او را در بر می‌گیرد. شما در این سفر و در میان کهکشان تنها هستید و جز خودتان کسی برای کمک‌رسانی وجود ندارد. در این‌جاست که به تنهایی ذاتی انسان که مهم نیست چقدر به دیگران نزدیک باشیم، ما تنها زاده شده و تنها خواهیم مرد، پی خواهید برد. این تنهایی به‌خصوص زمانی که متوجه می‌شوید تنها راه نجات کمک گرفتن از خودتان است بیش از همیشه نمایان خواهد شد و همین موضوع است که روند کلی داستان و بازی را به نقطه‌ای عمیق‌تر فرو می‌برد.

تحلیل و بررسی بازی دیگرها | تکه هایی از یک کل منسجم

و اما چه چیزی بازی دیگرها(The Alters) را با تار و پودی از جنس اگزیستانسیالیسم این‌چنین عمیق و با درون‌مایه‌ای فلسفی ساخته است؟ در ابتدای بازی شما کنترل یکی از مسافران میان ستاره‌ای به نام Jan Dolski(یان دُلسکی) را به دست گرفته و در همان لحظات ابتدایی متوجه خواهید شد که تمامی خدمه سفینه فضایی‌تان از جمله کاپیتان، به طرز رازآلودی کشته شده‌اند.

پس از گذشت چند دقیقه خواهید دید که شما تنها موجود زنده بر این سیاره پهناور درمیان کهکشان بوده و از همان ابتدا حس گمراهی و تنهایی گریبان‌تان را می‌گیرد. همه‌چیز تا این‌جا نکته خاصی در بر نداشته و با برقراری تماس با زمین متوجه می‌شوید که شاید قرار باشد نزدیک شدن خورشید طی چند روز آینده جان شما را بگیرد، اما با این حال می‌توان به کمک افرادی بر روی زمین که از آن‌ها شناختی ندارید نجات یابید.

و این‌جاست که با پیدا کردن عنصری به اسم رپیدیوم(Rapidium) از زمین دستوری مبنی بر دیگرسازی یا کلون کردن خودتان به منظور افزایش تعداد خدمه و نجات یافتن از این مخمصه دریافت خواهید کرد. این کار به‌وسیله‌ی تولید خاطرات مصنوعی از مسیر اصلی خاطرات این بازمانده و ایجاد تغییر در یکی از بزنگاه‌های زندگی و تصمیمی که گرفته شده انجام پذیر است. خاطرات جدید وارد بدنی دیگر شده و شما شاهد خودی دیگر خواهید بود که شاید ظاهری هم‌چون شما داشته باشد، اما خاطرات و زندگی ای کاملا متفاوت داشته و به‌طور اساسی شخصی کاملا مجزا پدیدار می‌شود.

داستان پیشنهادی

داستان سری بازی S.T.A.L.K.E.R

مفهوم خودِ دیگر(Alter Ego) که نام بازی نیز از آن برگفته شده، یکی از اصلی‌ترین درون‌مایه‌های بازی بوده و در مواقع بسیاری شما را عمیقاً به فکر فرو خواهد بود. به عنوان مثال، در بخشی از بازی یکی از همین دیگرها به شخص اصلی می‌گوید که «ما آدم‌هایی متفاوت ولی با ظاهری یکسان هستیم».

این موضوع به‌خصوص با مرور کردن خاطرات هرکدام از این کلون‌ها و دریافتن این مهم که هرکدام از آن‌ها نشان‌گر احساسی قدرتمند در انسان هستند، بازیکن را به اندیشه دعوت کرده و به‌خوبی وحدت آن‌ها در عین متفاوت بودن‌شان را به تصویر می‌کشد؛ و اگر از دیدی بالاتر به ماجرا نگاه کنیم، این‌گونه پیداست که فردی در حال کشمکش و مجادله و سازش با احساسات درونی خود که حالا شکل خودِ دیگر او را گرفته‌اند قرار دارد.

این مسئله هم‌چنین یادآور باور اصلی فلسفه‌ی وجودی است که می‌گوید هر انسان را تصمیمات او شکل می‌دهند و تقدم وجودیت بر ماهیت انسان را کاملا واضح به صورت بازیکن می‌کوبد. زیرا حالا می‌توان دید که هرکدام از تصمیمات یک فرد چگونه می‌توانستند مسیر زندگی او و فردی که به آن تبدیل می‌شد را دستخوش تغییر کنند. درست است که ماهیت همه‌ی آن‌ها یکسان است (همه Jan Dolski هستند)، اما وجودیت هرکدامشان تماماً متفاوت است.

بررسی بازی د آلترز | ترسی از جنس زندگی

و اما دیگر موردی که مایلم در تحلیل و بررسی بازی دیگرها درباره آن بحث کنم، وجود المان ترس در روند بازی است که شاید با توجه به ژانر آن کمی دور از انتظار باشد. ترسی که از آن حرف میزنیم نه از جنس جامپ‌اسکر و تصاویر دلخراش و هولناک، بلکه از جنس زندگی است. ترسی که شاید همگی ما در طول روز، بارها و بارها درجات مختلفی از آن را تجربه کرده باشیم. ترس از چیزهایی که در امتداد معنای زندگی‌مان قرار گرفته و گویی بخشی از سرگذشت تک تک انسان‌ها خواهند بود.

در طول بازی، همانند سایر عناوین موجود در ژانر بقا و مدیریت، همیشه نگران فقدان منابع و شکست خوردن خواهید بود؛ اما در دیگرها به دلیل غریب بودن همه‌چیز برایتان دوچندان خواهد شد. در طول مسیر با ناهنجاری‌های فیزیکی و فرابعدی روبرو خواهید شد و با تمام وجود حس می‌کنید که جانتان در خطر خواهد بود. تمام این موارد و به‌خصوص ناهنجاری‌ها، به‌وسیله‌ی طراحی دقیق و حرفه‌ای و صداگذاری واقع‌گرایانه حسی کاملا قابل لمس برایتان رقم می‌زنند که همین قابل لمس بودن آن موجب ایجاد حس عمیق ترس از دست دادن و تلاش برای بقا می‌شود.

با گذشت هر روزی، خورشید به شما نزدیک‌تر شده و این یعنی نزدیک‌تر شدن به مرگ. از آن‌جایی که مرگ نیز یکی از ترس‌های اساسی در وجود انسان است، هر ثانیه برای شما به معنای واقعی حیاتی شده و با تمام وجود ترس از گذر زمان را حس خواهید کرد. این مورد خصوصاً در مواقعی که از ناهنجاری‌هایی که زمان را دستخوش تغییر می‌کنند و موجب عقب‌افتادن شما از برنامه زمانی‌تان می‌شوند بسیار بیش از دیگر مواقع حس می‌شود. و به همین دلیل، مجبور می‌شوید تا تمام خدمه را مجبور به کار کردن در شیفت‌های طولانی‌تر کرده و خطر عصبانیت و به ستوه آمدنشان را به جان بخرید.

جدا از این موارد، ترسی در بازی نهفته است که شاید در روند آن دخیل نباشد، اما اگر کمی درمورد آن بیاندیشید ممکن است گریبان‌گیر شما شود. در طول بازی و در دیالوگ‌های میان شخصیت‌ها و هم‌چنین در خاطراتی که می‌توانید آن‌ها را ببینید، ردی از حسرت‌های بزرگی‌ وجود دارد که هرکدام از این افراد فارغ از تصمیماتشان از آن‌ها رنج می‌برند. مرور خاطرات و دیدن این‌که موضوعی کوچک مثل عذرخواهی کردن یا نکردن تا چه اندازه می‌تواند حسرت از دست‌دادن کسانی و چیزهایی که دوست‌شان دارید را بر دلتان بگذارد، حقیقا موضوعی ترسناک است که به شخصه از این پس بیشتر درمورد آن دقت خواهم کرد!

نقد و بررسی بازی د آلترز | نگاهی نو به ساختاری قدیمی

و اما در ادامه تحلیل و بررسی بازی دیگرها به ساختار کلی آن می‌پردازیم که تجربه‌ای آشنا و در عین حال جدید برایمان رقم زده‌ است. روند کلی بازی از سه بخش کاوش و ماجراجویی، مدیریت پایگاه و بقا تشکیل شده‌است. این در حالی است که در دیگر بازی‌های مشابه شاید تنها شاهد ترکیب دو مورد از این موارد بوده‌ایم. این ترکیب علاوه بر پرچالش‌تر کردن گیم‌پلی، عمق بیشتری نیز به آن بخشیده‌ است. دست بازیکن نیز در بسیاری از موارد باز بوده و می‌تواند بنا بر سلیقه وقت خود را صرف جست‌وجو کرده و یا یک شبیه‌ساز کار کردن در سفینه فضایی را تجربه کند.

بیشتر بخوانید

بازی فاینال فانتزی ۵ (Final Fantasy V) [رتروز]

از لحاظ ظاهری نیز با عنوانی طرف هستیم که شاید از گرافیکی فک‌انداز برخوردار نباشد، اما به هیچ‌عنوان محصول ضعیفی هم نیست؛ و حتی بالعکس، در بعضی مواقع شما را به تعریف و تمجید از طراحی محیط و مراحل و مناظر زیبا وامی‌دارد. نورپردازی و رندر کردن سایه‌ها به لطف موتور قدرتمند آنریل انجین به زیبایی هرچه تمام‌تر انجام شده و چشم‌نوازی بازی باعث می‌شود تا از فقدان وجود حالت عکاسی رنج ببرید! (البته این مسئله فقط درمورد نسخه‌های اولیه صادق بوده و با آپدیت بازی به آن اضافه خواهد شد.)

همان‌طور که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد، صداگذاری محیط و عناصر موجود در صحنه به خوبی صورت گرفته و حسی کاملا واقع‌گرایانه به همراه دارد. موسیقی بازی نیز در ایجاد عواطف مختلف کاملا موفق بوده و هرچیزی که باید را درست همان موقع که باید می‌شنوید و از آن لذت خواهید برد و حتی شاید هم بترسید!

تحلیل و بررسی بازی دیگرها | جمع‌بندی

در نهایت باید گفت که بازی The Alters نه فقط عنوانی خوش‌ساخت و لذت‌بخش، بلکه محصولی عمیق و فلسفی است که نیازمند تفکر هرچه بیشتر درمورد انسان و زندگی بوده و تکیه‌ای محکم بر تفکر اگزیستانسیالیستی می‌زند. تجربه چنین عنوانی در سال ۲۰۲۵ و در صنعتی رو به زوال که در آن بیشتر فرانچایزها قربانی سوددهی شده‌اند، امری امیدوار کننده است. پیشنهاد می‌کنم شما نیز دل به تجربه آن سپرده و تلاش خود را برای یافتن معنی زندگی در این جهان گسترده بکنید.

ممنون از این‌ که رسانه دنیای بازی را در بررسی بازی The Alters همراهی کردید.