خانه » مقالات بازی
در بحبوحهی بازار بازیهای AAA و بلاکباسترهای مدرن، بد نیست هر از چند گاهی هم نگاهی به بازیهای قدیمی یا رترو بیاندازیم و علاوه بر تجدید خاطرات، به یاد آوریم صنعت بازی امروزه از کجا آغاز شد و عناوین رترو چرا محبوب هستند. در ادامه با دنیای بازی و آخرین مقالات بازی همراه شوید، چون میخواهیم شما را به خواندن قسمت جدید «رتروز» دعوت کنیم؛ این قسمت: بازنگری بازی فاینال فانتزی ۵ (Final Fantasy V).
نام بازی: فاینال فانتزی ۵ (Final Fantasy V)
تاریخ انتشار: سال ۱۹۹۲ (SNES)- 1998 (پلیاستیشن)- ۲۰۰۶ (Gameboy Advance)- 2013 (تلفنهای همراه هوشمند)- ۲۰۱۵ (رایانههای شخصی)- ۲۰۲۱: نسخه پیکسل ریمستر
پلتفرم(های) اصلی: SNES
سازنده: اسکوئر
ناشر: اسکوئرانیکس
بحث داستان بازی فاینال فانتزی ۵ را با یک بحث فنی آغاز میکنیم. امروزه اگر به بازیهای بهروز این سری، مثل فاینال فانتزی ۱۵، فاینال فانتزی ۱۴ و بازسازیهای فاینال فانتزی ۷ نگاه کنید، جهانهای فانتزی قوی غنیای را خواهید دید که هرگوشه از آنها، از دشتها و جنگلها تا شهرها و ساختمانهایش، از جزئیات داستانی و گیمپلی پر شده است.
بیست-سیسال پیش اما ساختن چنین محیطی برای یک بازیساز چیزی به جز خواب و رویا نبود. درواقع «جهانهای فانتزی» در نسخههای اولیه سری فاینال فانتزی، درحقیقت چیزی به جز یک نقشه، با بافتهای فراوان آبی با رگههای سفید (برای تداعی امواج و دریا) نبودند!
و همین کلینگری شدید و مقیاس بالای محیط بازی، و به طبع جزئیات اندک، سری فاینال فانتزی را از همان ابتدا کمکم به باتلاق تکرار و کلیشه میکشاند. راهکار تیم ابتدایی سازندگان فاینال فانتزی برای جلوگیری از ملال گیمر در نسخههای مختلف چه بود؟ راهکاری که امروزه هم در محافل شبهعلمی زیاد میشنویمش، جهانهای موازی…
به نحو احسن از فاینال فانتزی ۴ پای جهانهای موازی به سری بازشد و محوریت داستان فاینال فانتزی ۵ نیز بر همین اساس است. جهانهای موازی همچنین به یکی از سنتهای روایی این سری تبدیل شد (البته نه به اهمیت کریستالها!) که در نسخههای جدیدتر حضورش طرفداران را به بازی ترغیب میکرد.
پرتاگنیست فاینال فانتزی ۵ «بارتز» نام دارد و آنتاگنیست بازی «اکسدف»(گویا این بنده خدا قبلا با حضرت عزرائیل در رابطه بوده). بازی با برخورد یک شهابسنگ به نزدیکی محل استراحت بارتز شروع میشود؛ بعدتر میفهمیم که شهابسنگها از راههای انتقال بین جهانهای بازی هستند. بارتز به محل برخورد میرود و با یک غریبه که حافظه خود را از دست داده همراه میشود.
همزمان متوجه میشویم که چهار کریستال جهان، تمثیل ارکان اربعه که زندگی جهان به آن وابسته است، درحال فروپاشی هستند. گروه قهرمانهای بازی متشکل از بارتز، گالوف (غریبه)، فریس (رئیس دزدان دریایی که بعدتر میفهمیم شاهزاده خانمی مفقود و خواهر لنا است)، و لنا شکل میگیرد و به دفاع از کریستالهای باقی مانده اقدام میکند.
در این بین میفهمیم که اکسدف پشت این ماجراهاست اما بازی هنوز اطلاعات زیادی از ضدقهرمان به ما ارائه نمیدهد. در انتها اما برخلاف تمام تلاش گروه، اکسدف موفق میشود تمام کریستالها را تصاحب کند و به جهان دیگر فرار کند. قهرمانهای داستان ما نیز برای متوقف کردن او عازم جهان دیگر، جهان گالوف و دختر کریلی میروند.
اما به دلیل قدرت پایین این جوانها دربرابر اکسدف، گالوف جان خود را فدا میکند تا آنها را نجات دهد. از میانه بازی به بعد کریلی جای گالوف را در گروه میگیرد و این جوانان با تلاش فراوان، متحد کردن اساطیر دوجهان (مثل افریت، شیوا، اودین و… که در بقیه بازی های فاینال فانتزی هم حضور دارند) و استفاده از عتیقههای باستانی نیرومند، موفق میشوند اکسدف را پیش از آن که هردو جهان را به نابودی بکشد شکست دهند.
در طول بازی متوجه میشویم که چنددهه پیش نیز اکسدف موفق شده بوده بارتز را به نابودی بکشد، اما گروهی از قهرمانان به رهبری پدر بارتز با فداکاریهای فراوان موفق شده بودند تا وی را شکست داده و در جهان دیگری به حبس بکشند. حال بعد از چنددهه اکسدف موفق به فرار از زندان و بازیابی توان خود شده و آمده تا کار نیمهتمام خود را تمام کند… .
روایت بازی به خوبی در دو جهان و محیطهای مختلف آنها به پیش میرود. همچنین اتفاقاتی که برای این سیر روایی مشخص شده است، مثل روشدن هویتها، مرگ همراهان و اضافه شدن همراهان جدید، شکستها و پیروزیها و… درکنار پیشزمینه داستانی قابل قبولی که کمکم در طول بازی ارائه میشود؛ داستان فاینال فانتزی ۵ را حداقل برای یکبار هم که شده به روایتی جذاب بدل میکند.
اما همچنان رنگ و بوی کلیشه تا حد رقیقی حس میشود. بیایید واقعبین باشیم! نسخه پنجم در بین دوبازی شاهکار و قلههای داستانگویی در سری قرار دارد، فاینال فانتزی ۴ و فاینال فانتزی ۶. فاینال فانتزی ۴ و ۶ را نه تنها باید اوج سری فاینال فانتزی دانست؛ بلکه از قلههای بلامنازع سبک نقشآفرینی در بازیهای ویدیویی هستند. در میان این دوغول، فاینال فانتزی ۵ هرچقدر هم که میخواست داستانی به یاد ماندنی بگوید، کار به جایی نمیبرد.
بازی فاینال فانتزی ۵ از نظر گیمپلی کاملا دنبالهرو سبک کلاسیک نقشآفرینی ژاپنی بازیهای قدیمی سری فاینال فانتزی است. فاینال فانتزی ۵ سومین بازی سری است که از سیستم «شغل»(Job) برای شخصیتهای خود استفاده میکند و دومین بازی سری است که دارای مبارزات نیمهنوبتی زمانمحور است؛ اما نباید به دلیل نداشتن نوآوری گیمپلی این بازی را ضعیف یا تکراری بدانیم.
نسخه پنجم چندین شغل (کلاس) جدید از جمله «تقلیدگر»(میمیک-mimic)، «جادوگر زمان»، «جادوگر آبی» و… را به سری فاینال فانتزی اضافه کرد که در بسیاری از نسخههای بعدی این سری این مورد استفاده قرار گرفتند و جزو کلاسهای پرطرفدار، مثلا در فاینال فانتزی ۱۴ هستند. همچنین مبارزات متنوع و باسهای جالب تنوع خوبی را حداقل برای یکبار تجربه به بازی Final Fantasy V بخشیدهاند.
این بهبودهای مکانیک تثبیتشده گیمپلی سری، در کنار تنوع وسایل نقلیه، از چوکوبو، تا سفینه و زیردریایی؛ ماموریتهای جانبی جالب و صدالبته رازها و موارد مخفی در گوشهگوشه دودنیای بازی، مجموعه گیمپلی نسخه پنجم فاینال فانتزی را به بستهای ارزشمند تبدیل میکند. فاینال فانتزی ۵ نوآوری خیلی خاصی در گیمپلی سری نداشت اما در عمق بخشیدن به آن سهیم بود.
پیش از جمعبندی باید به نکته دیگری نیز درمورد بازی Final Fantasy 5 اشاره کرد. فاینال فانتزی ۵ آخرین بازی این سری بود که تیم طلایی سازنده نخستین بازیهای فاینال فانتزی را در مقام تولیدکنندگان خود داشت. «هیرونوبو ساکاگوچی» در مقام کارگردان، «هیرویوکی ایتو» طراح، «نوبو اوعماتسو» آهنگساز و… .
هرچند اسامیای که بعد از این تیم هدایت مجموعه را در دست گرفتند و با نسخه ششم و هفتم عملکرد بینظیری داشتند امروزه در صنعت بازی معروفتر هستند (نامهایی مثل یوشینوری کیتاسه، تتسویا نومورا، تتسویا تاکاهاشی و…) اما تیم ارجینال فاینال فانتزی از نسخه پنجم به بعد تا چندشماره در مقام ناظر و مشاور در فرانچایز حضور داشتند.
بازی قدیمی فاینال فانتزی ۵ نه از بازیهای درخشان دهههای قبلی است، نه از بازیهایی که باید از آنها دوری کرد. فاینال فانتزی ۵ نه به اندازه فاینال فانتزی ۴ یا ۶ یا حتی ۲ آنقدر قوی و اثرگذار است که بتوان گیمرهای عادت کرده به بازیهای پرزرق و برق امروزی را به تجربه آنها دعوت کرد؛ و نه به اندازه نسخه سوم کلیشهای و ضعیف است که بهتر باشد به کل دورش را خط کشید.
اگر خود را طرفدار سری فاینال فانتزی میدانید یا به نقشآفرینیهای ژاپنی کلاسیک علاقهمند هستید؛ بازی فاینال فانتزی ۵، به خصوص با ریمستری که در سال ۲۰۲۱ دریافت کرد، ارزش یکبار تجربه را دارد.
بازنگری بازی قدیمی فاینال فانتزی ۵ بر اساس نسخه پیکسل ریمستر رایانه، منتشر شده در سال ۲۰۲۱ نوشته شده است.
با پایان بازنگری بازی فاینال فانتزی ۵ (Final Fantasy V) پس از بیش از سیوسهسال در وبسایت دنیای بازی رسیدیم. شما نسخه پنجم فاینال فانتزی را تجربه کردهاید؟ نظر شما چیست؟
منتقد سینمایی، کارشناس بازی؛ ادبجوی ادبیات، پناهجوی موسیقی
برای اطلاع از جدیدترین اخبار، نقد و بررسیها و ویدیوهای اختصاصی، ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید. همراه شما هستیم.
