رتروز: قسمت پنجم | Final Fantasy III

در بحبوحه‌ی بازار بازی‌های AAA و بلاک‌باسترهای مدرن، بد نیست هر از چند گاهی هم نگاهی به بازی‌های قدیمی یا رترو بیاندازیم و علاوه بر تجدید خاطرات، به یاد آوریم صنعت بازی امروزه از کجا آغاز شد و عناوین رترو چرا محبوب هستند. در ادامه با دنیای بازی و آخرین مقالات بازی همراه شوید، چون می‌خواهیم شما را به خواندن پنجمین قسمت «رتروز» دعوت کنیم.

اسکوئر سافت با یک سال فاصله از انتشار فاینال فانتزی ۲، در سال ۱۹۹۰ نسخه‌ی سوم بازی نقش‌آفرینی محبوب خود را برای NES روانه‌ی بازار کرد؛ اما انتظارات خود را کنار بگذارید، برخلاف دیگر مقالات رتروز، این بار قرار نیست صرفا به تمجید از یک شاهکار نوستالوژی بپردازیم!

نام بازی: Final Fantasy III

تاریخ انتشار:۱۹۹۰ (NES)/ سال ۲۰۰۶(DS)/ سال ۲۰۱۴(ویندوز)

پلتفرم(های) اصلی: NES

سازنده: square soft

ناشر: square soft/ square Enix

فاینال فانتزی ۳ حتی در میان عناوین کلاسیک این فرانچایز نیز عنوان چندان درخشانی نبود. هرچقدر اولین فاینال فانتزی را بازی کلیشه‌ای در نظر بگیریم (البته با دید گیمری که بیش از سی سال پس از عرضه‌ی آن به بازی می‌نگرد و در طول این سی سال جنبه‌ی روایی بازی‌های ویدیویی بسیار تکامل یافته است) و نسخه‌ی دوم را بازی که سعی در روایتی شخصی دارد؛ فاینال فانتزی ۳ دقیقاً تلفیقی از این دو بود. تلفیقی که البته در همین بخش روایی لنگ می‌زد. نیمه‌ی اول بازی شدیداً دچار همان روند تکراری ناجی جهان بود که از همان نسخه‌ی اول تبدیل به یک کلیشه شد.

افتتاحیه‌ی فاینال فانتزی ۳، برخلاف نسخه‌ی دوم، انگیزه‌ای برای پیش‌برد داستان در مخاطب ایجاد نمی‌کرد. این بی‌انگیزگی در تمام نیمه‌ی اول بازی همراه مخاطب بود و بازیکن اگر انگیزه‌ی «تمام کردن» را نداشت، محرکی داستانی برای ادامه دادن نمی‌یافت.

از طرفی حفره‌های داستانی که مخاطب نسل جدید را اذیت می‌کنند را نیز نباید نادیده بگیریم. علاوه بر این حفره‌های داستانی، سیستم دخیره‌ی بازی برای مخاطبی که مدت‌ها است هرگز دغدغه‌ی ذخیره کردن بازی را نداشته آزار‌دهنده است. حتی پورت رایانه‌های شخصی بازی که آخرین پورت منتشر شده از آن است نیز سیستم ذخیره‌‌سازی به‌روزی ندارد و از طرفی «غیر‌قابل برگشت و ذخیره» بودن اختتامیه‌ی بازی، با اینکه در آن زمان یک رسم برای بازی‌های نقش‌آفرینی بود، اما مدت‌ها است که منسوخ شده و حداقل با یک هشدار مخاطب را آگاه می‌سازد، ولی در پورت‌های جدید فاینال فانتزی ۳ خبری از هشدار نیست که این باعث هدر رفتن ساعت‌ها گیم‌پلی مخاطبان بی‌خبر از همه جا می‌شود.

بخش روایی فاینال فانتزی ۳ دیگر به هیچ وجه جوابگوی مخاطب نسل جدید نیست، ولی بازی در سایر زمینه‌ها نکات مثبتی هم داشت. برای مثال فاینال فانتزی ۳ اولین بازی از این سری بود که مکانیزم «شغل‌ها» را به کار گرفت که باعث تنوع بسیار خوبی در زمینه‌ی مبارزات بازی شد. دشمنان و موقعیت‌های متنوع و همین‌طور باس‌های متنوع و باس‌فایت‌های جذاب هم از نکاتی بودند که گیم‌پلی و مبارزات فاینال فانتزی ۳ را ارزشمند می‌کردند. البته روایت داستانی بازی در نیمه‌ی دوم جذابیت خوبی داشت، ولی این به شرطی بود که مخاطب موفق می‌شد سردرگمی نیمه‌ی اول بازی را تحمل کند.

سیستم مبارزات بازی اما بی‌اشکال هم نبود. دراپ دشمنان که به صورت رندوم انجام می‌شد، گاهاً آزار‌دهنده بود؛ این سنت شوم نسخه‌ی دوم بود اما خوشبختانه نه به آن شدت و آزار‌دهندگی. سیستم دراپ دشمنان تنها مسئله‌ای نبود که در زمان گشت و گذار در محیط ممکن بود مخاطب را آزار دهد. درون سیاهچال‌ها، برخی دیوار‌ها که پشت به دوربین قرار داشتند ممکن بود شبیه به راهرو به نظر بیایند و این مسئله به خصوص در ابتدای کار می‌توانست آزار‌دهنده باشد. با این حال محیط بازی بزرگ و متنوع بود و نسبت به زمان انتشار خود، یکی از وسیع‌ترین محیط‌های بازی‌های ویدیویی را دارا بود. بازی از دو جهان، بیش از ۷ شهر و بیش از ۱۵ سیاهچال تشکیل شده بود که گشت و گذار در آن را کسل‌کننده نمی‌کرد. البته تاثیر وسایل نقلیه‌ی متنوع نظیر کشتی، چکوبو، چندین کشتی هوایی و… را نیز در این تنوع نباید نادیده گرفت.

فاینال فانتزی ۳ در زمان عرضه بر روی NES، پیشرفت چندانی از نظر گرافیکی در مقابل دو نسخه‌ی قبلی نداشت. اما در باز‌سازی این عنوان که در سال ۲۰۰۶ برای DS منتشر شد، کیفیت بهبود یافته‌ای را شاهد بودیم و پورت‌های بعدی که برای PSP، ios، android و ویندوز در سال‌های بعدی عرضه شدند نیز بر اساس پورت DS بودند و همین مسئله باعث شد تا ارتقای گرافیکی قابل قبولی را در نسخه‌ی سوم نسبت به دو نسخه‌ی قبلی شاهد باشیم (برای مقایسه‌ی گرافیک ۳ نسخه‌ی ابتدایی فاینال فانتزی می‌توان از پلتفرم تلفن‌های همراه هوشمند استفاده کرد که هر سه بازی بر روی آن‌ منتشر شده‌اند). دوربین همانند دو بازی قبلی از بالا بود ولی در برخی محیط‌های محدود و مشخص دوربین به شخصیت نزدیک شده و نمایی پرسپکتیو را به نمایش می‌گذاشت. کات‌سین‌های بازی نیز چنین حالتی داشتند. مسئله‌ی دوربین در کنار کیفیت قابل قبول بافت‌ها و شخصیت‌ها باعث شده تا پورت‌های جدید فاینال فانتزی ۳ (تلفن‌های همراه هوشمند و ویندوز) حتی برای مخاطبان نسل جدید، گرافیکی قابل قبول را ارائه دهند. البته برخی اشکالات ریز در این پورت‌ها را نیز نباید نادیده گرفت؛ مثل پشتیبانی نکردن پورت رایانه‌های شخصی بازی از برخی رزولوشن‌ها که می‌توان آن را به کم کاری Matrix software (استودیو مسئول پورت‌های جدید بازی) نسبت داد.

موسیقی بازی البته با آن تم کلاسیک کار خود را به خوبی انجام داد و تنوع بسیار خوبی هم داشت.

در کنار برخی مشکلات جزئی که می‌شد برای گرافیک و گیم‌پلی بازی ذکر کرد، اما مشکل اصلی فاینال فانتزی ۳ در روایت نیمه‌ی اول بازی بود که باعث می‌شود در اواخر نسل هشتم، علی رغم در دسترس بودن، نتوان آن را به کسی توصیه کرد؛ به جز طرفداران مجموعه‌ی فاینال فانتزی.

بازنگری بر اساس پورت PC، منتشر شده در سال ۲۰۱۴ انجام شده است.