بی‌مغز! | پیش‌نمایش بازی DOOM

شیاطین احمق، قهرمان قلچماق، اسلحه‌های خفن!

اکشن اول شخصی را تصور کنید که نه داستان دارد و نه شخصیت‌پردازی، نه نقش‌آفرینی سرش می‌شود و نه آزادی عمل و نه بویی از واقع‌گرایی برده و نه از کارگردانی سینمایی.این بازی همان «دووم» است.

سبک اکشن اول شخص در این چند سال پیشرفت قابل‌توجهی داشته و عناصر بسیار زیادی به آن اضافه شده‌اند. بازی‌هایی مانند «ندای وظیفه» و «هیلو» گیم‌پلی ریتمیک و صحنه‌های سینمایی و کارگردانی‌شده را وارد این سبک کردند. بازی‌هایی مانند «فارکرای» و «سرزمین‌های مرزی» عناصری را از سبک‌های نقش‌آفرینی و دنیای باز وام گرفته و هنر خود را در خلق شخصیت‌های ماندگار به رخ کشیدند. «بایوشاک» هم نشان داد که چه‌طور یک اکشن اول شخص می‌تواند بدون بخش چندنفره و تنها با یک داستان عمیق به اوج قله‌های موفقیت برسد. حالا بیایید یک کار سرگرم‌کننده انجام دهیم. بیایید تمام این جامه‌های رنگارنگ و زینت‌آلات زیبا را از این سبک بگیریم تا در نهایت تنها بدن عریان‌اش باقی بماند. اکشن اول شخصی را تصور کنید که نه داستان دارد و نه شخصیت‌پردازی، نه نقش‌آفرینی سرش می‌شود و نه آزادی عمل و نه بویی از واقع‌گرایی برده و نه از کارگردانی سینمایی. در نهایت تنها چیزهایی که باقی می‌مانند یک قهرمان تک‌وتنها است که باید با استفاده از اسلحه‌اش دخل دشمنان‌اش را بیاورد. تصور کردید؟ تبریک می‌گویم، شما همین الان موفق شدید آخرین قسمت از مجموعه‌ی «دووم» (Doom) را در ذهن‌تان تصور کنید.

«دووم» در سال ۱۹۹۳ منتشر شد و دنیای بازی‌های رایانه‌ای را برای همیشه تغییر داد. این بازی، که یکی از تاثیرگذارترین عناوین تاریخ بازی‌های رایانه‌ای محسوب می‌شود، موجب گسترش سبکی شد که طی دو دهه، بازار بازی‌های رایانه‌ای را زیر سلطه‌ی خود در آورد. شاید دووم اولین اکشن اول شخص تاریخ نبوده و بخش چندنفره‌ی تحت‌شبکه را برای اولین بار به این سبک وارد نکرده باشد، اما بدون شک نقش به‌سزایی در محبوبیت این سبک و حالت بازی چندنفره داشته. توانایی بازی‌کننده‌ها در خلق محتواهای مخصوص‌به‌خود هم موجب محبوبیت هرچه بیش‌تر این عنوان شد. به این ترتیب، الگوی موفقیت دووم را می‌توان اکشن سریع، بخش چندنفره‌ی لذت‌بخش و خلق محتوا به دست بازی‌کننده‌ها دانست. دومین قسمت از این مجموعه که یک سال بعد منتشر شد هم از همین الگو پیروی می‌کرد. طرفداران برای تجربه کردن «دووم ۳» یک دهه به انتظار نشستند و امیدوار بودند که قسمت بعدی این‌گونه آن‌ها را تشنه نگه ندارد. آن‌ها اصلا خبر نداشتند که قرار بود برای «دووم ۴» حتا بیش‌تر از این منتظر بمانند.

در بهار سال ۲۰۰۸، «id Software» رسما تایید کرد که مراحل ساخت دووم ۴ آغاز شده. اما مراحل ساخت طبق انتظارات پیش نرفت و در سال ۲۰۱۱، ساخت دووم ۴ به کلی از ابتدا آغاز شد. ظاهرا پروژه‌ی ناتمام دووم ۴ قبل از سال ۲۰۱۱ بسیار شبیه به یک ندای وظیفه بوده و از کمبود هویت رنج می‌برده. id Software و «بتزدا» (Bethesda Softworks) هم‌چنان اصرار داشتند که قسمت بعدی این مجموعه در حال ساخت است. اما حقیقت این است که مدت‌ها بود هیچ چیزی از این پروژه‌ی نفرین‌شده نشان داده نشده بود. رفته‌رفته نداهایی از گوشه‌وکنار به گوش می‌رسید که خبری از دووم ۴ نیست و سازنده‌ها همه‌ی ما را سرکار گذاشته‌اند. اما در سال ۲۰۱۴، بالاخره سروکله‌ی دووم ۴ پیدا شد. بتزدا اعلام کرد که خریداران «ولفنشتاین: نظم جدید» می‌توانند به نسخه‌ی بتای این بازی دسترسی داشته باشند. نام این عنوان هم به «دووم» تغییر پیدا کرده بود، که خبر از تولدی دوباره برای این مجموعه می‌داد. چند تیزر کوتاه و نمایش بازی در پشت درهای بسته زمزمه‌های کنسل شدن بازی را خاموش کردند. در نهایت در همایش E3 امسال، بتزدا با نمایش پانزده دقیقه از گیم‌پلی این بازی، پس از هفت سال تعلیق، خیال همه را راحت کرد. زمان زیادی تا دیدار با دووم جدید، که از همان الگوی قسمت اول استفاده می‌کند، باقی نمانده. شاید بد نباشد برای نسلی که با هیلو و ندای وظیفه بزرگ شده، کمی از قوانین دنیای دووم بگوییم.

اون اسلحه‌ی لعنتی رو بده به من!

داستان بازی از این قرار است که هیولاها از جهنم آمده‌اند و قهرمان داستان، که اصلا با این قضیه حال نکرده، تک‌تک‌شان را با خشونت هرچه تمام‌تر سلاخی می‌کند. ساده‌تر بگوییم، اگر این یک خط را داستان نخوانیم، می‌توان گفت که دووم اصلا داستان ندارد. خبری از پیچش‌های داستانی و چندصد سال داستان پس‌زمینه نیست. قهرمان دووم لازم نیست مانند «بوکر دویت» مجبور به انجام کاری شود. این بزرگوار اسلحه‌اش را برمی‌دارد و به طور خودجوش هر جنبنده‌ای که سر راه‌اش باشد را از زندگی نکبت‌بارش می‌رهاند. خبری از شخصیت‌پردازی و قوس شخصیت و این سوسول‌بازی‌ها نیست. این قهرمان بی‌نام نه حرفی می‌زند، نه فکری می‌کند و نه احساسی دارد (و احتمالا خودش هم تا به حال چهره‌اش را ندیده). اما قهرمان دووم کار با انواع‌واقسام اسلحه و قلع‌وقمع کردن هیولاها را بهتر از هر کس دیگری بلد است. اکشن سریع و ترشح آدرنالین حرف اول و آخر را در دووم می‌زند و هر چیز اضافه‌ای، مانند داستان و شخصیت‌پردازی، که از سرعت اکشن بازی بکاهد کلا از صورت‌مساله پاک شده.

حالا که این بازی خالی از هرگونه اضافات است و روی ارایه‌ی سرگرمی ناب تمرکز کرده، باید این کار را به بهترین نحو انجام دهد، وگرنه محکوم به شکست خواهد بود.

سوال: اگر قهرمان در یک بازی اکشن اول شخص صدمه ببیند باید چه‌کار کنیم؟ جواب: باید گوشه‌ای پناه بگیریم تا سلامتی‌اش را بازیابد. کاملا درست است. اما اگر بازی‌کننده با این طرز تفکر وارد دووم شود، دو دقیقه هم دوام نخواهد آورد. خبری از سنگر گرفتن و پر شدن خودکار خط سلامتی در این بازی نیست. برای بازیابی سلامتی ازدست‌رفته باید به دل دشمن زد و هیولا کشت. دووم بازی‌کننده را مجبور خواهد کرد که از پیله‌ی خود بیرون بیاید و از یک اکشن بی‌نهایت سریع و بی‌مغز لذت ببرد. قهرمان بازی می‌تواند با سرعت بسیار زیادی بدود، پرش‌های بلند انجام دهد و در یک چشم به زدن خشاب اسلحه‌اش را عوض کند. هیولاها هم که به‌کلی تهی از هرگونه هوش و ذکاوت‌اند. (به هر حال، از یک هیولای جهنمی نمی‌توان انتظار چیدن استراتژی جنگی داشت.) آن‌ها از هر طرف به سمت‌تان یورش می‌آورند و آن اره‌برقی در دست‌تان هم اصلا باعث نمی‌شود که حتا برای یک لحظه هم که شده به نتیجه‌ی اعمال‌شان فکر کنند. علاوه بر آن اره‌برقی نام‌برده، که حسابی حضار را هنگام نمایش گیم‌پلی بازی به وجد آورد، طیفی وسیع از انواع اسلحه‌های سبک و سنگین، قهرمان ما را در این سفر هم‌راهی خواهند کرد. سوپرشات‌گان معروف این مجموعه و BFG9000 افسانه‌ای هم جزیی از اسلحه‌خانه‌ی این بازی خواهند بود. آن بزرگوار می‌تواند هم‌زمان تمام اسلحه‌ها را با خود حمل کرده و جابه‌جایی بین آن‌ها هم به سادگی انجام خواهد گرفت تا خدایی‌ناکرده خللی در جریان آدرنالین خون بازی‌کننده پیش نیاید. به‌طور کلی، انتظار می‌رود دووم در زمینه‌ی تنوع و خفن بودن اسلحه‌ها چیزی کم نداشته باشد. اما اگر بازی‌کننده حس کند که اسلحه‌ها به میزان کافی خشن نیستند، می‌تواند روی هیولاها تمام‌کننده اجرا کند که انصافا از این خشن‌تر نمی‌توانستند باشند. با این‌که آن هیولاها از جهنم آمده بودند، اما باز هم استحقاق این تمام‌کننده‌ها را نداشتند! دو مرحله‌ی نشان‌داده‌شده در آن تریلر نشان می‌داد که طراحی مرحله‌ی بازی هم در راستای همین اکشن سریع صورت خواهد گرفت. فضاهای آن دو مرحله چندان باز نبودند و جایی برای مخفی شدن نداشتند تا بازی‌کننده مثل یک مرد با هیولاها روبه‌رو شود. در کل همه چیز در این بازی به همین اکشن سریع ختم می‌شود. اما حیف است این همه هیجان را تنهایی تجربه کرد. شما این‌طور فکر نمی‌کنید؟

یکی اون هیولای لعنتی رو بکشه!

بخش داستا… ببخشید، تک‌نفره‌ی دووم تنها یک قسمت کوچک ماجرا است. برای تجربه‌ی اوج لذت دووم بازی کردن باید با بروبچ نشست و «تیم دث‌مچ» زد. در جریان «کویک‌کان» امسال، عده‌ای توانستند بخش چندنفره‌ی این بازی را از نزدیک تجربه کنند. از گفته‌های آن‌ها می‌توان این‌طور برداشت کرد که بخش چندنفره‌ی دووم هم بر پایه‌ی همان اکشن سریع بنا شده است و نقشه‌ها طوری طراحی شده‌اند که بازی‌کننده‌ها مجبور باشند، به‌جای کمین کردن، رودرروی هم قرار بگیرند. نهایتا دوازده بازی‌کننده می‌توانند وارد نقشه‌های بخش چندنفره شده و در حالت‌های مرسوم این سبک به رقابت با یک‌دیگر بپردازند. از دیگر نکات ذکرشده می‌توان به این اشاره کرد که هر دور یا راند بخش چندنفره‌ی دووم معمولا کم‌تر از دیگر بازی‌های این سبک طول خواهد کشید که البته با ریتم اکشن بازی کاملا هم‌خوانی دارد. نکته‌ی دیگر این بود که بخش چندنفره‌ی دووم بیشتر شبیه یک نوع دوئل خواهد بود تا یک جنگ استراتژیک، به این شکل که هر کس زودتر ماشه را بچکاند از مهلکه زنده بیرون خواهد آمد. بازکننده‌ها می‌توانند در کالبد هیولاها هم وارد این نبردها شوند که می‌تواند بسیار ترسناک باشد. یک هیولای جهنمی جان‌سخت که هوشی انسانی دارد مسلما دلیل خوبی برای ترسیدن است. در کل، بخش چندنفره‌ی دووم شاید حرف جدیدی برای گفتن نداشته باشد، اما نوید نبردهایی برق‌آسا و بسیار هیجان‌انگیز را می‌دهد. این بخش از بازی هم خالی از زرق‌وبرق‌های الکی است و هدف بازی‌سازها ارایه‌ی سرگرمی به شکل خالص آن بوده.

کی این نقشه‌ی لعنتی رو ساخته؟

اگر شما به طراحی مرحله‌ی سازنده‌های دووم اعتماد ندارید، اصلا جای نگرانی نیست. ساخت‌وساز و خلق محتوا به دست بازی‌کننده همیشه یکی از ارکان اصلی این مجموعه بوده. اما این بخش در دووم جدید شکل‌وشمایل تازه‌ای به خود گرفته. دیگر خبری از یک بسته‌ی مجزا برای «مادسازها» نخواهد بود. ساخت‌وساز در این عنوان، مانند «ماین‌کرفت» و «بزرگ‌سیاره‌ی کوچک»، جزیی از بازی خواهد بود. این قسمت، «اسنپ‌مپ» (SnapMap) نام دارد و بازی‌کننده از همان ابتدا به آن دسترسی خواهد داشت. بازی‌کننده می‌تواند با اسنپ‌مپ به طراحی نقشه و حالت‌های مختلف بازی بپردازد. این بخش از همان منطق معروف بازی‌سازی پیروی می‌کند که می‌گوید: «یاد گرفتن قوانین یک بازی باید آسان باشد اما استاد شدن در آن‌ها سخت.» تازه‌کارها می‌توانند از نقشه‌های ساده و ساختارهای ازپیش‌تعیین‌شده شروع کنند و مادسازهای حرفه‌ای هم می‌توانند پا در کفش بازی‌سازها کرده و یک بازی کاملا جدید از دل دووم بیرون بکشند. دست بازی‌کننده‌ها باز است، آن‌ها می‌توانند مراحل تک‌نفره و هم‌کاری چندنفره، نقشه‌های بخش چندنفره و حتا حالت‌های بازی جدید ساخته و آن‌ها را به‌راحتی با دیگر بازی‌کننده‌ها (بدون توجه به پلتفرم‌شان) به اشتراک بگذارند. به‌زودی شاهد بازسازی قسمت‌های پیشین دووم با استفاده از اسنپ‌مپ خواهیم بود. کسی چه می‌داند؟ شاید بازی‌کننده‌ها خودشان دست‌به‌کار شده و قسمت بعدی «نیمه‌جان» (Half-Life) را هم ساختند!

پس کی این بازی لعنتی میاد؟

دووم به معنی واقعی کلمه به ریشه‌های این مجموعه و به‌طور کل سبک اکشن اول شخص بازگشته. همه چیز حول اکشن بی‌وقفه و سرگرمی محض می‌چرخد و خبری از داستان و صحنه‌های سینمایی و این حرف‌ها نیست. این بازی تا به این‌جا انصافا نمایش قابل‌قبولی داشته و می‌توان از همین حالا آن را یکی از عناوین موردانتظار سال ۲۰۱۶ دانست. اکشن دیوانه‌وار و بخش چندنفره‌ی هیجان‌انگیز آن نوید ترشح مقدار بسیار زیادی آدرنالین را می‌دهد. اسنپ‌مپ هم به این معنی خواهد بود که این بازی هیچ‌گاه تکراری نخواهد شد و از لحاظ تئوری می‌توان تا ابد دووم بازی کرد. اما مساله‌ای که وجود دارد این است که حدودا ده سال از آخرین ملاقات با دووم می‌گذرد و سبک اکشن اول شخص در این چند سال بسیار تکامل‌یافته‌تر از قبل شده. مطمئنا کسانی هستند که از دووم لذت ببرند: طرفداران قدیمی این مجموعه که برای دیدار دوباره با آن لحظه‌شماری می‌کنند و آن‌هایی که هنگام نمایش میان‌پرده‌ها در هیلو، ناسزاگویان تمام دکمه‌ها را می‌فشارند تا دوباره به سراغ اکشن بروند. اما مخاطبان امروز به شنیدن داستان‌های قوی، ملاقات با شخصیت‌های باحال، گشت‌وگذار در محیط و انجام دادن ماموریت‌های جانبی در اکشن‌های اول شخص عادت کرده‌اند. نمی‌شود به این مخاطبان گفت «این اسلحه رو بگیر و هرچی سر راهت دیدی بکش!» دووم در حال راه رفتن روی لبه‌ی تیغ است. این بازی همان‌قدر که می‌تواند موفق باشد، می‌تواند تبدیل به یک شکست مفتضحانه هم بشود. حالا که دووم خالی از هرگونه اضافات است و روی ارایه‌ی سرگرمی ناب تمرکز کرده، باید این کار را به بهترین نحو انجام دهد، وگرنه محکوم به شکست خواهد بود. تا به این‌جا نمایش دووم امیدوارکننده بوده اما برای دیدن نتیجه‌ی نهایی باید تا بهار سال آینده صبر کرد.