معرفی استودیو Ghibli

اگر از طرفداران پروپاقرص انیمه باشید بدون شک استودیو «جیبلی» Ghibli را می‌شناسید و حداقل یک یا دو اثر از این استودیو را تماشا کرده‌اید. حتی اگر طرفدار انیمه‌های ژاپنی هم نباشید، نام انیمه‌ی spirited away که درایران با نام «شهر اشباح» معروف است، به چشمتان خورده است و با این اثر که در هفتاد و پنجمین دوره از جوایز اسکار برنده‌ی جایزه‌ی بهترین فیلم انیمیشن شد، کم و بیش آشنا هستید. در این مقاله به معرفی استودیو جیبلی، قلمرو رویا و دیوانگی، و تعدادی از آثار این استودیو عجیب و دوست داشتنی می‌پردازیم. همراه دنیای بازی باشید.

موسس : توشیو سوزوکی، ایسائو تاکاهاتا و هایائو میازاکی

سال تاسیس : ۱۹۸۵ میلادی

وضعیت کنونی : در حال کار بر روی انیمه‌ «چطوری زندگی میکنی؟»

آثار برتر : مدفن کرم‌های شب تاب، شاهزاده مونونوکه، spirited away

در ابتدا با نام این استودیو شروع می‌کنیم. کلمه‌ی ジブリ (Jiburi) که نام Ghibli از آن گرفته شده است، با ジ شروع می‌شود که در الفبای کاتاکانا، «جی» هجی می‌شود؛ پس بهتر است به جای گیبلی یا قیبلی از واژه‌ی جیبلی برای خواندن نام این استودیو استفاده کنیم. این کلمه از کلمه‌ی ایتالیایی Ghibli گرفته شده است که ریشه در زبان عربی دارد و به معنای «باد داغ صحرا» است. ایده‌ی انتخاب این کلمه «نسیم جدیدی در صنعت انیمه ژاپن» بود که به جرأت می‌توان گفت این استودیو به هدف خود رسیده است.

تاریخچه:

استودیو جیبلی ۳۳ سال پیش در ۱۵ ژوئن سال ۱۹۸۵ میلادی توسط «هایائو میازاکی» Hayao Miyazaki، «ایسائو تاکاهاتا» Isao Takahata و «توشیو سوزوکی» Toshio Suzuki شکل گرفت و از آن زمان تا به حال در زمینه‌ی تولید انیمه، فیلم‌های تلویزیونی، تبلیغات و فیلم‌های live-action فعالیت می‌کند. این استودیو از سال ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۵ زیر نظر شرکت «توکوما شوتن» Tokuma Shoten بود که از سال ۲۰۰۵ از توکوما شوتن جدا و توشیو سوزوکی به عنوان رئیس استودیو انتخاب شد. جیبلی از آن زمان به بعد به صورت مستقل به فعالیت‌های خود می‌پردازد.

هایائو میازاکی و ایسائو تاکاهاتا، کارگردان‌های پر افتخار جیبلی، قبل از به وجود آمدن این استودیو در کنار یکدیگر بر روی پروژه‌‌هایی همچون «هولس: شاهزاده‌ی خورشید» The Great Adventure of Horus, Prince of the Sun و «پاندا! بجنب، پاندا!» Panda! Go, Panda! کار کرده‌ بودند. توشیو سوزوکی، تهیه‌ کننده‌ی جیبلی، به عنوان ویرایشگر در مانگا Animage که مجله‌ای متعلق به شرکت توکوما شوتن است، فعالیت می‌کرد.

انیمه‌ی «نائوشیکا: از دره‌ باد» Nausicaa of the Valley of the Wind قبل از بوجود آمدن استودیو جیبلی، در سال ۱۹۸۴ به دست هایائو میازاکی و ایسائو تاکاهاتا ساخته شد. در آن زمان استودیو و شرکت‌ها ترجیح می‌دادند تا انیمه‌ها را از روی مانگاهایی که از قبل طراحی شده بودند بسازند و به فیلم‌نامه‌های مستقل اعتقاد چندانی نداشتند؛ بنابراین میازاکی مانگای نائوشیکا را طراحی و در مجله‌ی مانگا Animage منتشر کرد. وی هم‌چنین توافق کرد که انیمه‌ای از روی این مانگا نسازد که البته مدتی بعد درست همانطور که از میازاکی انتظار می‌رفت، تصمیم به ساخت یک انیمه سینمایی بر اساس این مانگا گرفت، آن هم به شرطی که دوستش یعنی تاکاهاتا کارگردانی این انیمه را بر عهده بگیرد. در این میان سوزوکی که در شرکت توکوما شوتن مشغول به کار بود به عنوان ویرایشگر روی انیمه‌ی نائوشیکا فعالیت خود را آغاز کرد و اینگونه بود که استودیو جیبلی (به عنوان زیرمجموعه توکوما شوتن) با آشنایی و همکاری این سه نفر خلق شد و آثاری ماندگار و فوق‌العاده را عرضه کرد.

بعد از انیمه‌ی «لاپوتا: قلعه‌ای در آسمان» Castle in the Sky که در سال ۱۹۸۶ انتشار یافت، از آنجایی که میازاکی و تاکاهاتا به دنبال قدم‌ها و موفقیت‌های بزرگ بودند، تصمیم گرفتند تا همزمان بر روی دو انیمه کار کرده و این دو انیمه را در یک سال منتشر کنند بنابراین بیشتر بودجه‌ و تلاش تعداد زیادی از کارمندان استودیو بر روی ساخت این دو انیمه به کار گرفته شد. نتیجه‌ی این ریسک بزرگ، انیمه‌ی «مدفن کرم‌های شب‌تاب» Grave of the Fireflies به کارگردانی ایسائو تاکاهاتا و انیمه‌ی «همسایه‌ی من توتورو» My Neighbor Totoro به کارگردانی هایائو میازاکی بود که هر دو سال ۱۹۸۸ منتشر شدند.

«همسایه‌ی من توتورو» با امتیاز ۹۷% در «راتن تومیتوز» و امتیاز ۸۶ از ۱۰۰ از سوی «متاکریتیک» برنده‌ی چندین جایزه از سوی مجلات ژاپن شد و فروش این انیمه بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۲ به ۱.۱۴۲ میلیون دلار در ژاپن رسید. از سوی دیگر انیمه‌ «مدفن کرم‌های شب‌تاب» با امتیاز ۹۷% بر اساس ۳۶ نقد و امتیاز ۹.۱ از ۱۰ شد. این انیمه جایگاه دوازدهم در «۵۰ فیلم انیمیشن برتر» از سوی مجله‎ی Total Film و جایگاه دهم در لیست «۵۰ فیلم برتر در مورد جنگ جهانی دوم» از سوی Time Out را کسب کرد. هم‌چنین دو فیلم سینمایی بر اساس این انیمه در سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۸ ساخته شد.

اما با وجود موفقیت‎های بسیار زیاد این دو انیمه، چیزی که کارگردانان قلبا به دنبالش بودند برایشان عملی نشد. تا مدتی بودجه‌ای برای ساخت یک اثر جدید وجود نداشت و میازاکی برای ساخت انیمه‌ بعدی خود یعنی «سرویس تحویل کی‌کی» Kiki’s Delivery Service از دارایی و ثروت خودش بهره گرفت. اوضاع به همین منوال پیش می‌رفت تا اینکه موفقیت و یا شاید کمی هم شانس! به کمک جیبلی شتافت. یک شرکت اسباب‌بازی برای استفاده از کاراکتر توتورو برای عروسک‌هایش با استودیو جیبلی تماس گرفت و به این ترتیب جیبلی به روزهای پیشین خود برگشت تا موفقیت‌هایی که در انتظارش بود را رقم زند. البته ناگفته نماندکه این اتفاق موجب شد تا این استودیو دیگر به طور همزمان روی دو انیمه متفاوت کار نکند و تاثیر تبلیغات را نیز دست کم نگیرد.

«سرویس تحویل کی‌کی» تبدیل به پر فروش ترین انیمه ژاپن در سال ۱۹۸۹ و در دوازدهمین جایزه‌ی بزرگ انیمه Anime Grand Prix برنده‌ی بهترین انیمه، بهترین نقش اول زن و بهترین موسیقی متن شد.

در سال ۱۹۹۱ بار دیگر ایسائو تاکاهاتا با ساخت انیمه‌ی «فقط دیروز» Only Yesterday موفقیت دیگری را برای استودیو جیبلی به ارمغان آورد. این انیمه امتیاز ۱۰۰% را بر اساس ۵۳ نقد در «راتن تومیتوز» با میانگین امتیاز ۸.۴ از ۱۰ و امتیاز ۹۰ را بر اساس ۱۹ نقد از سوی «متاکریتیک» کسب کرده و تبدیل به پر فروش ترین انیمه ژاپن در سال ۱۹۹۱ شد.

طبق مشارکتی که در ماه آگوست سال ۱۹۹۶ بین دیزنی و توکوما شوتن شکل گرفت، استودیو سینمایی والت دیزنی، Buena Vista Pictures تبدیل به تنها شرکت توزیع کننده‌ی انیمه‌های استودیو جیبلی شد. از آن زمان هر سه انیمه‌ی میازاکی که توسط شرکت «استریم-لاین پیکچرز» Streamline Pictures دوبله شده بود، دوباره توسط دیزنی دوبله شد.

بیشتر انیمه‌های استودیو جیبلی در تئاترها توسط شرکت «توهو» Toho و توزیع این انیمه‌ها به صورت نمایش خانگی توسط شرکت استودیو والت دیزنی ژاپن انجام می‌گرفت. هم‌چنین توزیع بین المللی آثار جیبلی توسط شرکت‌های: دیزنی (در نمایش خانگی ژاپن، تایوان و فرانسه)، GKIDS (در آمریکای شمالی)، استودیو کانال (در انگلستان و ایرلند)، «مدمن انترتینمنت» Madman Entertainment (در استرالیا) و شرکت «وایلد بانچ» Wild Bunch (در آلمان) انجام می‌شود.

در طی سال‌های فعالیت جیبلی، همکاری نزدیکی بین این استودیو و مجله‌ی «مانگا Animage» شکل گرفت که باعث شد مقاله‌های اختصاصی در مورد استودیو جیبلی و کارکنانش در بخش «یادداشت‌های جیبلی» این مجله چاپ شود و معمولا از آثار هنری جیبلی به عنوان کاور این مجله استفاده می‌شود. متعاقبا از رمان Umi ga Kikoeru اثر «سائکو هیمورو» Saeko Himuro در تنها انیمه‎ سینمایی جیبلی که برای تلویزیون ساخته شد یعنی در «امواج اقیانوس» Ocean Waves با کارگردانی «تومومی موچیزوکی» Tomomi Mochizuki استفاده شد.

علاوه بر همکاری‌ها و اتفاقات خوشایندی که برای استودیو رخ افتاد، گاهی موانع و یا مشکلاتی نیز بر سر راه جیبلی قرار می‌گرفت. اما برای هر کدام از این مشکلات راه حل و یا قانونی به وجود آمد تا از تکرار این ناخوشایندی‌ها در آینده جلوگیری شود. برای مثال بعد از ادیت‌های فراوان بر روی انیمه‌ی «نائوشیکا: از دره ی باد» توسط آمریکا و توزیع آن با نام «جنگجویان دره‌ی باد»، قانون سفت و سخت «ادیت ممنوع» در این استودیو شکل گرفت. اعضا استودیو به هیچ وجه موافق با تغییر و یا کم شدن ثانیه‌ای از انیمه‌های خود نبودند و تاکید داشتند که داستان باید بدون هیچ ویرایش و کامل بازگو شود. این قانون زمانی برجسته تر شد که شرکت «میرامکس» پیشنهاد داد ادیت‌هایی بر روی انیمه زیبای‌ «شاهزاده مونونوکه» Princess Mononoke انجام شود تا این انیمه را برای بازار مناسب‌تر کند. طبق شایعاتی که توسط طرفداران رد و بدل می‌شود، به منظور رساندن هر چه بهتر مفهوم قانون «ادیت ممنوع» توشیو سوزوکی یک شمشیر سامورایی را با پیام «بدون حذفیات» No Cut برای این شرکت فرستاد!

اعضا استودیو جیبلی:

بیشتر انیمه‌های این استودیو به کارگردانی هایائو میازاکی ساخته شده‌اند. ایسائو تاکاهاتا، دومین کارگردان پر افتخار جیبلی بود. کارگردانان دیگری نیز در این استودیو آثاری را از خود به جای گذاشته اند: «یوشیفومی کوندو» Yoshifumi Kondō، «هیرویوکی موریتا» Hiroyuki Morita، «گورو میازاکی» Gorō Miyazaki، پسر هایائو میازاکی و «هیروماسا یونبایاشی» Hiromasa Yonebayashi که هر کدام در ساخت انیمه‌های این استودیو همکاری داشته‌اند.

در یکم فوریه سال ۲۰۰۸ توشیو سوزوکی از منصب خود به عنوان رئیس استودیو جیبلی کناره گیری کرد و «کوجی هوشینو» Koji Hoshino (رئیس پیشین والت دیزنی ژاپن) به جای او این منصب را ادامه داد. سوزوکی اذعان داشت که ترجیح می‌دهد تولید فیلم‌هایش را در دستان خود بگیرد تا اینکه به عنوان یک رئیس این خواسته را از کارمندانش داشته باشد. کوجی هوشینو از سال ۱۹۹۶ کمک‌های بزرگی به توزیع انیمه‌های استودیو جیبلی کرد هم‌چنین توزیع انیمه «شاهزاده مونونوکه» در آمریکا را هدایت کرد به همین علت سوزوکی، هوشینو را به عنوان رئیس بعدی استودیو انتخاب کرد. در نوامبر ۲۰۱۷ «کیوفومی ناکاجیما» (کارگردان موزه‎ جیبلی) به جای کوجی هوشینو به عنوان رئیس استودیو جیبلی منصوب شد.

در طول سال‌های پر افتخار جیبلی، هایائو میازاکی بارها اعلام بازنشستگی کرد. در اول سپتامبر ۲۰۱۳ میازاکی برای تایید خبر بازنشستگی خود در یک مصاحبه مطبوعاتی در ونیز گفت: «میدانم که در گذشته بارها گفته‌ام که میخواهم بازنشست شوم. احتمالا بسیاری از شما با خود فکر می‌کنید که «دوباره!»، اما این بار کاملا جدی هستم.»

در ماه مارچ ۲۰۱۴ سوزوکی از سمت تهیه‌کنندگی بازنشسته شد و «یوشیاکی نیشیمورا» Yoshiaki Nishimura به جای وی نقش تهیه‌کنندگی این استودیو را بر عهده گرفت. در آگوست همان سال سوزوکی اعلام کرد که استودیو جیبلی «برای مدت کوتاهی متوقف خواهد شد» تا در نبود میازاکی دوباره سازماندهی شود و از نگرانی‌های خود در مورد آینده‌ی این استودیو سخن گفت. این مسئله باعث شد تا بعضی، این توقف را به منزله‌ی پایان کار جیبلی در نظر بگیرند. میازاکی در این باره در نوامبر ۲۰۱۴ گفت: «قصد من منحل کردن جیبلی نبود. من فقط اعلام کردم که از حرفه‌ی کارگردانی بازنشسته شدم»

این توقف نگران کننده، باعث شکل گیری Ponoc شد. در سال ۲۰۱۵ یک استودیو جدید با نام Studio Ponoc توسط یوشیاکی نیشیمورا Yoshiaki Nishimura، سرپرست پیشین تهیه کنندگان در جیبلی، تاسیس شد. تعدادی از انیماتورهایی که قبلا زیر نظر جیبلی کار می‌کردند شامل «هیروماسا یونبایاشی» از این استودیو حمایت کرده و به آن پیوستند. اولین اثر این استودیو «ماری و گل جادوگر» Mary and the Witch’s Flower در سال ۲۰۱۷ منتشر شد.

خوشبختانه در فوریه ۲۰۱۷ توشیو سوزوکی اعلام کرد که میازاکی بالاخره از بازنشستگی خود استعفا داده و دوباره به جیبلی بازگشته تا روی انیمه‌ جدیدی کار کند. در حال حاضر میازاکی و پسرش بر روی دو پروژه کار می‌کنند و به نظر می‌رسد که باید منتظر بازگشت باشکوه استودیو جیبلی باشیم.

همه چیز در مورد طراحی‌های چشم‌نواز، شخصیت پردازی‌های قوی، داستان‌های تکرار نشدنی انیمه‌ها گفته شد. عنصری که هیچ‌گاه نباید فراموش شود صدایی است که در لحظات پر هیجان و یا لحظاتی که قلب بیننده به تپش می‌افتد، شنیده می‌شود. «جو هیسایشی» Joe Hisaishi که تا کنون ۷ بار برنده‌ی جایزه‌ی بهترین موسیقی از آکادمی جوائز ژاپن شده است، به عنوان آهنگساز با استودیو جیبلی همکاری می‌کند. در سال ۲۰۰۵ هیسایشی موفق به برنده‌ی جایزه‌ی موسیقی از انجمن منتقدان فیلم لس آنجلس برای انیمه‌ «قلعه‌ی متحرک هاول» Howl’s Moving Castle شد.

در مورد موفقیت‌های جیبلی گفته شد، اما هر روندی گاهی با شکست نیز مواجه می‌شود. به گفته‌ منتقدان، «افسانه‌ی دریا زمین» Tales From EarthSea به کارگردانی گورو میازاکی، شکستی برای جیبلی بود. این انیمه که بر اساس یک مجموعه رمان از «اورسولا لو گویین» ساخته شد موجب تحسین بعضی منتقدان و از سویی دیگر مورد انتقاد شدید تعداد زیادی از منتقدین شد به طوری که عنوان بدترین انیمه سال و گورو میازاکی برای این انیمه عنوان بدترین کارگردان را دریافت کرد. اگر بخواهم نظر شخصی خودم را اضافه کنم باید بگویم که هر چند این انیمه قابل مقایسه با انیمه‌های قبلی جیبلی نبود و نسبت به رنگ‌های گرم و روند دوستانه‌ی انیمه‌های هایائو میازاکی، سیر تاریکی داشت اما به خوبی توانست بیانگر مفهوم عمیق خود یعنی «معنای زندگی در کنار مرگ»، باشد.

البته این اتفاق باعث ناامیدی گورو میازاکی و تسلیم وی نشد. او با کارگردانی انیمه «بر فراز تپه شقایق» From Up On Poppy Hill در سال ۲۰۱۱ توانست موفقیت جدیدی را برای جیبلی و برای خودش به ارمغان بیاورد. «بر فراز تپه شقایق» در سال ۲۰۱۲ برنده‌ جایزه‌ی بهترین انیمیشن از سوی آکادمی ژاپن شد.

بعد از چندین سال همکاری و موفقیت‌های بی کران برای استودیو جیبلی، در پنجم آوریل ۲۰۱۸ تاکاهاتا در سن ۸۵ سالگی به علت سرطان ریه درگذشت. در ۱۵ می ۲۰۱۸ مراسمی برای یاد بود تاکاهاتا در موزه‌ی جیبلی برگزار شد و میازاکی که تا آن زمان در مورد مرگ تاکاهاتا چیزی نگفته بود، گفت: «من مطمئن بودم که پاکو-چان (لقب تاکاهاتا) تا ۹۵ سالگی زندگی خواهد کرد اما متاسفانه فوت کرد. این مسئله باعث می‌شود که فکر کنم زمان من هم محدود است… پاکو-چان ازت متشکرم.»

موزه جیبلی: 

میازاکی به کارمندان خود بهاء زیادی می‌داد. در آن زمان که اکثر کارکنان به صورت قراردادی برای استودیوها کار می‌کردند میازاکی نگران کارمندان خود بود بنابراین برنامه‌ای را ترتیب داد تا کارمندان علاوه بر داشتن یک شغل ثابت از حقوق ثابتی نیز برخوردار باشند. برعکس دیگر استودیوها، تمام بخش‌های انیمیشن، هنر، عکاسی و نقاشی در یک ساختمان، در کنار یکدیگر و در ساختمان اصلی قرار دارند. میازاکی معتقد است تمام کسانی که برای یک هدف مشترک تلاش می‌کنند باید در کنار یکدیگر و زیر یک سقف باشند. در حال حاضر این استودیو ۱۵۰ کارمند در بخش‌های مختلف دارد.

بالا رفتن سن کارکنان استودیو جیبلی باعث شد که ایده‌ی ساخت یک موزه برای استودیو جیبلی در ذهن میازاکی شکل گیرد. هنگامی که میازاکی برای ساخت این موزه با دیگران مشورت کرد به او گفته شد که موزه باید جایی تاریک، آرام و به دور از هر گونه جلب توجه باشد اما از آنجایی که جیبلی باید بر خلاف تمام قوانین عمل کند، موزه‌ خود را دقیقا برعکس صفات گفته شده بنا کرد. میازاکی در سال ۱۹۹۸ شروع به طراحی این موزه کرد و در حالی که به کودکان به عنوان جمعیت اصلی مخاطب فکر میکرد به گونه‌ای از داستان‌ها و کاراکترهای جیبلی در ساخت این موزه کمک گرفت که انگار مشغول ساخت یک فیلم بود. میازاکی در طراحی ساختمان موزه از معماری اروپایی الهام گرفت به طوری که بالکن و راه‌پله‌های مارپیچ در تمام طول این ساختمان دیده می‌شود. تئاتری که در این موزه وجود دارد در زیرزمین ساختمان تعبیه شده است. میازاکی چون می‌دانست در میان تماشاچیان کودکان نیز حضور دارند که ممکن است از تاریکی بترسند پنجره‌هایی را در زیرزمین تعبیه کرد تا نور کافی را به تئاتر هدایت کنند. ساخت این موزه در سال ۲۰۰۰ شروع و در ۲۰۰۱ افتتاح شد.

در تئاتر این موزه فیلم‌های کوتاهی نمایش داده می‌شود که به جز در این تئاتر قابل دسترس نیستند. این انیمه‌های کوتاه عبارتند از: قدم بزرگ کورو، مون-مون عنکبوت آبی، می و اتوبوس گربه‌ای، روزی که یک ستاره را شکار کردم، شکار وال، در جست و جوی یک خانه، شکار گنج، آقای Dough و پرنسس تخم مرغ و بورو یک کرم صدپا.

در سال ۲۰۰۰ «یوشیوکی موموسه» Yoshiyuki Momose، انیماتور جیبلی، به منظور ساخت و کنترل هر چه بهتر فیلم‌های live action، استودیو «کاجینو» Kajino را تاسیس کرد. این استودیو توسط رئیس قبلی جیبلی یعنی توشیو سوزوکی اداره می‌شود که در همان سال یک فیلم با نام Shiki-Jitsu به کارگردانی «هید آکی آنو» Hideaki Anno را منتشر کرد.

آثار

لیست آثار منتشر شده از این استودیو به ترتیب سال به شرح زیر است (بدلیل اینکه انیمه نائوشیکا: از دره‌ی باد قبل از خلق استودیو جیبلی ساخته شد به عنوان انیمه‌ رسمی این استودیو در نظر گرفته نمی‌شود):

• لاپوتا: قلعه‌ای در آسمان (۱۹۸۶) – هایائو میازاکی ( رتبه ۲۳۹ در میان ۲۵۰ فیلم برتر IMDB )
• مدفن کرم‌های شب تاب (۱۹۸۸) – ایسائو تاکاهاتا ( رتبه ۵۴ در میان ۲۵۰ فیلم برتر IMDB )
• همسایه‌ی من توتورو (۱۹۸۸) -هایائو میازاکی (رتبه ۱۳۳ در میان ۲۵۰ فیلم برتر IMDB )
• سرویس تحویل کی کی (۱۹۸۹) – هایائو میازاکی
• فقط دیروز (۱۹۹۱) – ایسائو تاکاهاتا
• پورکو روسو (۱۹۹۲) – هایائو میازاکی
• امواج اقیانوس (۱۹۹۳)- تومومی موچیزوکی
• (Pom Poko (1994 – ایسائو تاکاهاتا
• زمزمه‌ی قلب (۱۹۹۵) – یوشیفومی کوندو
• شاهزاده مونونوکه (۱۹۹۷) – هایائو میازاکی
• همسایه‌های من یاماداس ۱۹۹۹ – ایسائو تاکاهاتا
• (spirited away (2001 – هایائو میازاکی
• بازگشت گربه (۲۰۰۲) – هیرویوکی موریتا
• قلعه متحرک هاول (۲۰۰۴) – هایائو میازاکی (رتبه ۱۳۵ در میان ۲۵۰ فیلم برتر IMDB )
• افسانه‌های دریازمین (۲۰۰۶) – گورو میازاکی
• پونیو (۲۰۰۸)- هایائو میازاکی
• راز دنیای آریتی (۲۰۱۰) – هیروماسا یونبایاشی
• از بالای تپه‌ی شقایق (۲۰۱۱) – گورو میازاکی
• باد برمی‌خیزد (۲۰۱۳) – هایائو میازاکی
• افسانه‌ی پرنسس کاگویا (۲۰۱۳) – ایسائو تاکاهاتا
• زمانی که مارنی آنجا بود (۲۰۱۴) – هیروماسا یونبایاشی
• چجوری زندگی میکنی؟ (تاریخ انتشار نامعلوم) – هایائو میازاکی
• انیمیشن فانتزی «لاک پشت قرمز» Red turtle که در سال ۲۰۱۶ توسط «مایکل دودوک دی ویت» کارگردانی شد، نتیجه‌ی همکاری بین جیبلی و Wild Bunch بود که تحسین تعداد زیادی از منتقدان را دریافت کرد.

هر چند که صحبت در مورد آثار استودیو نیاز به مقالاتی جداگانه و مفصل دارد اما در ادامه به صورت مختصر به معرفی دو اثر معروف از این استودیو به کارگردانی میازاکی می‌پردازیم:

شاهزاده مونونوکه

در دوران موروماچی، یک روستا توسط یک اهریمن مورد حمله قرار می‌گیرد. «آشیتاکا» آخرین شاهزاده‌ی قبیله با کشتن این اهریمن موفق به نجات روستا می‌شود اما گرفتار طلسمی از سوی اهریمن می‌شود که به او قدرت فرا انسانی می‌دهد اما در نهایت طلسم در کل بدنش پخش شده و او را می‌کشد. پیرزن دانای قبیله به آشیتاکا می‌گوید که اگر به سرزمین‌های غربی که اهریمن از آنجا آمده سفر کند ممکن است راهی برای درمان این طلسم پیدا کند، اما آشیتاکا هرگز اجازه‌ی بازگشت به روستا را ندارد.

آشیتاکا بلافاصله راهی سرزمین‌های غربی شده و متوجه می‌شود که روح جنگل بزرگ، یک خدا به شکل یک گوزن بزرگ، می‌تواند طلسم او را باطل کند. در این میان بین درگیری بین بانو «ابوشی»، راهنمای شهر آهنی، و مورو، الهه‌ی گرگ‌ها، قرار می‌گیرد که همراه با مورو دختری به نام سان به ابوشی حمله می‌کند… .

از افتخارات این اثر زیبا می‌توان به عناوین زیر اشاره داشت:

• پر فروش ترین فیلم ژاپن در سال ۱۹۹۷
• امتیاز ۹۳% بر اساس ۱۰۳ نقد از «راتن تومیتوز» و میانگین امتیاز ۱۰/۸
• امتیاز ۷۶ از ۱۰۰ بر اساس ۲۹ نقد
• برنده‌ی جایزه‌ی بهترین فیلم سال از آکادمی فیلم ژاپن
• نامزد بیست و هشتمین دوره‌ی جوائز آنی برای کارگردانی انیمیشن
• رتبه ۶۴ در میان ۲۵۰ فیلم برتر IMDB

Spirited Away

چیهیرو ۱۰ ساله همراه با پدر و مادرش در حال حرکت به سمت شهر جدیدی که قرار است در آنجا ساکن شوند، هستند. پدر چیهیرو تصمیم می‌گیرد تا برای زودتر رسیدن از یک میانبر، در میان جنگلی عجیب و ناشناخته، استفاده کند. است که در میانه‌ی راه جاده تمام شده و به تونل بزرگی ختم می‌شود. پدر و مادر چیهیرو تصمیم می‌گیرند وارد تونل شده تا در مورد جاده‎ای که به شهر می‌رسد سوال کنند. چیهیرو که در تمام مدت از تصمیمات والدینش ناراضی است برای اینکه تنها نماند ناخواسته به دنبال والدینش می‌رود. در آن سوی تونل شهری وجود دارد که با اینکه مخروبه به نظر نمی‌رسد اما هیچ انسانی نیز در شهر دیده نمی‌شود. پدر و مادر چیهیرو بدون اجازه وارد رستورانی می‌شوند و از غذاهای آماده‌ای که وجود دارد استفاده می‌کنند.

چیهیرو که از اوضاع این شهر عجیب ترسیده ترجیح می‌دهد از رستوران خارج شود و کسی را پیدا کند. در این میان پسری را ملاقات می‌کند که سعی دارد به چیهیرو اخطار دهد قبل از غروب آفتاب از شهر خارج شود اما هنگامی که چیهیرو به دنبال پدر و مادر خود می‌رود به جای والدینش دو خوک پیدا می‌کند. آفتاب غروب کرده و چیهیرو تازه متوجه راز شهر می‌شود. این شهر در واقع شهر اشباح است و اگر چیهیرو می‌خواهد والدینش را پیدا کند باید نام خود را عوض کرده و در حمام بزرگ شهر مشغول به کار شود… .

از افتخارات این اثر محسور کننده می‌توان به عناوین زیر اشاره داشت:

• پر فروش ترین فیلم تاریخ ژاپن
• رتبه ۲۷ در میان ۲۵۰ فیلم برتر IMDB
• برنده‌ی جایزه‌ی بهترین انیمیشن در اسکار ۲۰۰۲
• برنده‌ی خرس طلایی در جشنواره بین‌المللی فیلم برلین سال ۲۰۰۲
• برنده‌ی جایزه‌ی بهترین فیلم سال از آکادمی فیلم ژاپن
• برنده‌ی جایزه‌ی بهترین انیمیشن در سی‌امین دوره از جوائز آنی
• برنده‌ی جایزه‌ی بهترین انیمیشن در NYFCO
• برنده‌ی جوائز انیمه توکیو در بخش‌های:
• بهترین انیمه
• بهترین کارگردانی
• بهترین طراحی شخصیت

روزی روزگاری در جیبلی:

در ابتدا کسی به موفقیت استودیو جیبلی امید نداشت و انیمه‌ها با این ایده ساخته می‌شدند که اگر این انیمه موفق شد یک انیمه دیگر می‌سازیم و اگر این انیمه موفق نشد ما نیز از کار دست می‌کشیم.

اما استودیو جیبلی توانست با تلاش بی وقفه، خلاقیت و شوق وصف ناپذیر اعضایش خود را نه تنها به صنعت انیمه ژاپن بلکه به جهانیان ثابت کند. جیبلی که به گفته‌ی مستند ساز «مامی سوندا» قلمرویی برای دیوانگی و رویاست، اتفاقاتی‌ که در زندگی واقعی انسان‌ها رخ می‌دهد را در قالب داستان‌هایی خیالی با شخصیت‌هایی قوی و شجاع به تصویر کشید. شخصیت‌هایی که شجاعت، عشق، امید، وفاداری، ایمان و باورشان می‌تواند برای انسان‌ها در هر سنی، مثال زدنی باشند.

به گفته‌ی اعضای جیبلی بیشتر انیمه‌های ساخته شده در این استودیو با الهام گرفتن از تجربه‌های شخصی کارگردانان در زندگی واقعی ساخته شده است، و می‌توان گفت که این نقل قول بیشتر از همه در مورد هایائو میازاکی صدق می‌کند. میازاکی بعد از ملاقات با دختر ۱۰ ساله‌ی دوستش، تصمیم به ساخت انیمه‌ی spirited away گرفت. وی تمام حرکات و رفتار شخصیت‌های انیمه‌های خود را با برداشت از زندگی انسان‌هایی که در اطرافش هستند، طراحی می‌کند. میازاکی قبل از شروع ساخت فیلم‌هایش متن کاملی برای آن‌ها نمی‌نویسد چون معتقد است که نوشتن فیلمنامه کار وقت‌گیری است! ترجیح وی بر این است که طراحی انیمه را آغاز ‌کند و از دیالوگ‌ها و حوادثی که در لحظه به ذهنش می‌رسند استفاده کند؛ بنابراین حتی در هنگام آغاز مراحل ساخت یک انیمه همکاران میازاکی در مورد پایان انیمه مطمئن نیستند و فقط با جریانات ذهنی میازاکی همراه می‌شوند.

اگر بخواهیم آثار میازاکی و تاکاهاتا را با یکدیگر مقایسه کنیم به وضوح متوجه می‌شویم که تاکاهاتا انیمه‌های خود را واقع گرایانه و گاها بر اساس تجربیات واقعی انسان‌ها می‌ساخت اما در مقابل، میازاکی به خلق آثاری به شدت فانتزی و بر اساس رویاهایش علاقه دارد. شاید راز این داستان‌های فوق‌العاده که در انیمه‌های مختلف استودیو به تصویر کشیده شدند این باشد که در درون هر لحظه از اتفاقات داستان یکی از رویاها، خاطرات و یا حسرت‌های انسان‌هایی که برای زندگی بخشیدن به هدفشان تلاش کرده‌اند، پنهان شده است. همین موضوع باعث می‌شود که آثار این استودیو متنوع و به دور از هر گونه تکرار باشند و بینندگان با هر سلیقه‌ای را به سوی خود جلب کند.

مهم نیست که چقدر بی احساس یا بی میل نسبت به اتفاقات و یا آدم‌های اطراف خود باشید. اگر حتی یکبار با دنیای جیبلی همراه شوید نمی‌توانید عطش خود را برای غرق شدن در اتفاقات و احساساتی که انیمه به شما منتقل می‌کند، متوقف کنید. همراه شدن با خنده‌ها و اشک‌های قهرمانان جیبلی شما را به چیزی که سعی می‌کنید از آن فرار کنید، نزدیک می‌کند. آرزوها و رویاهایی که هیچگاه برایمان واقعی نشد، خاطراتی که سعی می‌کنیم فراموش کنیم، احساساتی که همیشه سعی کردیم مخفی کنیم، تجربه‌های تلخی که آزارمان می‌دهند… همه و همه جان می‌گیرند تا چیزی که همیشه فراموش می‌کنیم را به یاد بیاوریم. اینکه لازم نیست برای موفق شدن و خوشبخت بودن مملو از خوبی باشیم. خوبی در کنار بدی معنا می‌گیرد و برای شجاع بودن گاهی باید ترسید و شکست خورد چون امید همان جایی به ما کمک می‌کند که هیچ راهی برای نجات باقی نمانده است.
درست همانطور که طرافداران در جمله‌ای زیبا هدف استودیو جیبلی را به ما یادآوری می‌کنند:

به خاطر چیزی که دوست داری و به خاطر کسی که هستی تلاش کن. اینکه متفاوت باشی و به خودت ایمان داشته باشی عالیه حتی اگر هیچکس قبولت نداشته باشه. بعضی وقت‌ها آدما تو رو ترک میکنن اما این اشکالی نداره چون «وقتی با یه نفر ملاقات می‌کنی در واقع دیگه هیچوقت اون رو فراموش نمیکنی.»