کنسول‌های فراموش شده تاریخ

ایده‌هایی از آتاری که هیچ‌گاه به تولید انبوه نرسید، کنسول‌هایی که قرار بود توسط «تایتو» و «نامکو» عرضه شوند و عنوان‌هایی از فراموش شده‌ترین محصولاتی که قرار بود روزی وارد بازار کنسول‌های خانگی شوند. از این گونه نام‌ها چقدر می‌شناسید؟ اگر این نام‌ها تولید می‌شدند، حالا خاطره‌ساز نسل‌های مختلف گیمرها بودند؛ اما چرا این‌گونه نشد؟

به اندازه‌ی تمام کنسول‌هایی که وارد بازار شده‌اند و یا حتی بیشتر، کنسول‌هایی هستند که موفق به رسیدن به مرحله تولید انبوه نشده‌اند؛ گاهی اوقات بخت بد و گاهی زمان‌بندی بد، زمان‌هایی نیز بوده که دلایلی عجیب باعث عدم موفقیت عنوان‌هایی به ظاهر موفق و خلاقانه شده‌اند. در ادامه با دنیای بازی همراه باشید تا با ده کنسول ناشناخته و عرضه نشده دنیا آشنا شوید.

۱۰- سگا نپتون

اواخر سال ۱۹۹۴ میلادی، سگا یک افزونه را به منظور ارتقای کنسول «مگا درایور» خود با نام 32X منتشر کرد. افزونه‌ای که با قرار دادن آن در بخش کارتریج کنسول می‌توانستید آن را به یک دستگاه ۳۲ بیتی برای اجرا بازی‌های سه‌بعدی که بازار داغی طی آن روزها داشتند تبدیل کنید. این حرکت سگا برای افزایش میزان عمر این نسل از کنسول‌هایش انجام شد که در نهایت با شکست مواجه شد.

سگا یک برنامه شش ماهه تا عرضه انبوه این محصول در نظر گرفته بود؛ این شرکت حتی چند نمونه‌ی اولیه نیز از 32X را ساخت تا در اختیار توسعه‌دهندگان و فروشگاه‌های مختلف قرار گیرد. متأسفانه 32X یک شکست بسیار سنگین برای سگا به حساب می‌آمد و احتمالاً بدترین حرکتی که این شرکت در تاریخ خود انجام داده است. عرضه 32X درست زمانی بود که بازار کنسول‌ها با پلی‌استیشن، جگوار و 3DO قبضه شده بود؛ یکی دیگر از عوامل اصلی در شکست این افزونه را می‌توان کنسول دیگر سگا، یعنی «سترن» دانست. سرانجام پس از سه بار تأخیر در عرضه انبوه 32X، سگا بالاخره به طور رسمی توسعه این دستگاه را متوقف کرد.

۹- «آتاری کازماز»

بنابر چند دلیل، کازماز مهم‌ترین بخش از این فهرست است؛ نه تنها به‌دلیل اینکه ظاهر این کنسول بسیار شبیه به کنسول‌های عرف و معمول در بازار آن زمان بود، بلکه توقف تولید آن پس ورود به مرحله ساخت نهایی صورت گرفت!

این کنسول از یک صفحه LED که در آن زمان بیشتر کنسول‌های دستی از آن بهره می‌بردند استفاده می‌کرد، با این تفاوت در این کنسول یک لایه اضافی به منظور ایجاد تصاویر هولوگرافیک تعبیه شده بود. هر نه بازی شامل یک کارتریج و یک لایه مخصوص بودند که باید بر روی صفحه کنسول نصب می‌شد.

آتاری این محصول را در نمایشگاه اسباب بازی نیویورک ۱۹۸۱ عرضه کرد و به طور باورنکردنی ۸ هزار سفارش ساخت را در آن نمایشگاه دریافت کرد. همچنین نقدهای مثبت زیادی نیز از طرف رسانه‌ها برای این کنسول نوشته شد؛ اما پس وارد شدن به مرحله ساخت انبوه و قبل از آغاز عرضه در فروشگاه‌ها، ساخت آن متوقف شد. بر اساس شایعات مدیر  وقت آتاری نگران بود که عرضه این کنسول بر فروش کنسول بسیار موفق آتاری ۲۶۰۰ تأثیر بگذارد!

۸- «نامکو سوپر سیستم»

اواخر دهه هشتاد میلادی، جایگاه نامکو غیرقابل دسترس بود. آنها یک تنه بازار بازی‌های آرکید را تسخیر کرده بودند، علاوه بر این، نامکو قصد داشت تا گوی سبقت را در دیگر زمینه‌ها از رقیب دیرینه خود، آتاری برباید.

در همین راستا نامکو تصمیم گرفت تا محصولی را بسازند که نه تنها از PC Engine/TurboGrafx قوی‌تر باشد بلکه می‌خواست به تولید دستگاهی بپردازید که در بدو ورود کنسول ۱۶ بیتی سوپر نینتندو را ضربه فنی کند. نامکو به سرعت دست به ساخت کنسولی بسیار قدرتمند با نام سوپر سیستم کرد که بر پایه‌ی سخت افزار دستگاه آرکید خود، سیستم ۲۱، ساخته شده بود. سوپر سیستم بسیار قوی‌تر از سوپر نینتندو و سگا مگا درایو ظاهر شد و نامکو حتی نمونه‌های اولیه‌ای از این کنسول را در اختیار توسعه دهندگان قرار داده بود.

نگرانی نامکو از دست نیافتن کنسول جدید خود به جایگاهی که باید، در بازار فوق‌العاده رقابتی آن زمان  باعث شد تا برنامه‌های عرضه‌ی آن را فراموش کند و به جای آن با دو شرکت «هادسون سافت» و NEC همکاری کند. این دو شرکت در حال کار بر رایانه‌های شخصی Engine 2 بودند که با وجود همکاری با نینتندو می‌توانستند از سخت افزار فوق‌العاده قوی سوپر سیستم در آن بهره بگیرند.

در پایان NEC و هادسون با وجود نگرانی‌ها از تمام شدن همه چیز به اسم نینتندو از ادامه برنامه منصرف و SuperGrafx را عرضه کردند.

۷-پاناسونیک M2

یکی دیگر از کنسول‌هایی که در مرحله‌ی نمونه‌های اولیه و تنها مدتی قبل از رسیدن به تولید انبوه کنسل شد، کنسول M2 از شرکت پاناسونیک بود. یک کنسول ۳۲ بیتی که توسط طراحان سابق «آتاری لاینکس» و «کومودور آمیگا» توسعه یافته بود. یکی از مهم‌ترین دلایل ناکامی این کنسول را می‌توان وجود رقبای قدرتمند مانند سگا سترن و سونی پلی‌استیشن دانست.

یکی دیگر از موانع موجود بر سر راه پیشرفت M2 حق تألیف چند جانبه بود. هر کدام از قطعات این کنسول توسط یک شرکت ساخته شده بودند و به طبع آن، هر کدام می‌خواستند تا سود خود را از فروش کنسول ببرند که در نهایت به قیمت تمام شده‌ای بسیار بالا می‌انجامید.

پس چندین نمایش عمومی، «ماتسوشیتا»، شرکت مادر پاناسونیک، پروژه M2 را به‌طور رسمی کنسل کرد؛ از دلایل این اقدام نگرانی از عدم توانایی شرکت در رقابت با سونی و نینتندو اعلام شد. قطعات تولید شده نیز به منظور استفاده در دیگر محصولات مانند دستگاه‌های آرکید توسط کونامی خریداری شدند و بعدها مورد استفاده قرار گرفتند.

۶-آتاری میرای

بدون شک کنسول عرضه نشده‌ی آتاری میرای را می‌توان مبهم‌ترین محصول این فهرست نامید. کنسولی که کمتر کسی از وجود آن اطلاع دارد. عده‌ای می‌گویند که این کنسول حاصل همکاری آتاری و شرکت SNK بود؛ این دو شرکت در کالیفرنیا در یک منطقه قرار داشتند و برای مدت کوتاهی نیز همکاری‌هایی را یکدیگر انجام دادند که نتیجه آن کنسول آتاری میرای بود.

یک کنسول بزرگ که بازی‌های آن بر روی کارتریج اجرا می‌شد و در نام آن از کلمه‌ی میرای که در زبان ژاپنی به معنی آینده است بهره گرفته شده بود. این کنسول بر پایه‌ی رایانه ۱۶ بیتی آتاری ST ساخته شده بود و عملکردی مشابه آتاری XE داشت که در سال ۱۹۸۷ عرضه شده بود.

در مورد سخت افزار و دیگر مشخصات این کنسول اطلاعاتی در دسترس نیست و تنها یک قاب خالی از آن به یادگار مانده است که به کار هیچ کسی نمی‌آید!

۵-سونی،نینتندو و پلی‌استیشن

برای سال‌ها افزونه‌ای که به کنسول سوپر نینتندو  قابلیت پشتیبانی از سی‌دی را اضافه می‌کرد مورد بحث بوده است، محصولی که به نحوی جهت گیری‌های امروز شرکت‌های مرتبط با صنعت بازی‌سازی را تعیین نمود.

سال‌های دور، نینتندو با همکاری سونی در پی ساخت افزونه‌ای بود که به وسیله آن بتواند کنسول سوپر نینتندو را سی‌دی خور کند ولی تا سال ۲۰۱۵ هیچ کسی از این موضوع باخبر نبود! در سال ۲۰۱۵ فردی که پیش‌تر با مدیر عامل بخش سرگرمی سونی کار می‌کرد، یک نمونه اولیه از این افزونه را در معرض دید عموم قرار داد.

این افزونه به طور کامل با کارتریج‌های کنسول کار می‌کرد ولی هیچ دیسکی برای آزمایش بخش سی‌دی آن یافت نشد. پروژه‌ی ساخت این افزونه پس از درگیری دو شرکت بر سر مسائل مربوط به حق تألیف کنسل شد. بر همین اساس نینتندو تصمیم گرفت تا به جای سونی با شرکت فیلیپس وارد مذاکره شود.

مدت کوتاهی پس از این اقدام سونی، کنسول تاریخی پلی‌استیشن خود را ساخت و پس آن پله‌های ترقی در بخش بازی‌سازی را یکی پس از دیگری طی کرد و تنها پشیمانی برای شرکت نینتندو باقی ماند.

۴-MB Colour Vectrex

Vectrex را می‌توان جالب‌ترین کنسولی دانست که در اوایل دهه هشتاد میلادی معرفی شد؛ کنسولی همه کاره که قرار بود گوی سبقت را از تمامی رقبای خود برباید.

در واقع کنسول Vectrex سعی داشت تا یک نسخه‌ی خانگی و قابل حمل از دستگاه‌های آرکید که در زمان بسیار پرطرفدار بودند، باشد. آتاری آن زمان آرکیدهای خود با صفحه نمایش‌های رنگی بهتری مجهز کرده بود تا به وسیله‌ی آنها بازی‌هایی همچون، «جنگ ستارگان» و «تمپست» را اجرا کند؛ MB نیز دقیقاً همین کار را انجام داد و کنسولی کوچک و با صفحه نمایشی رنگی ارائه کرد.

اما از بخت بد، ساخت کنسول Vectrex با رکود شدید بازار بازی‌های رایانه‌ای در آمریکا همراه شد، که در نهایت منجر به ضرر چند میلیون دلاری شرکت سازنده گردید. بلافاصله ساخت این کنسول نیز متوقف شد و سرنوشت کنسول به سمت تاریکی پیش رفت.

۳- Taito Wowow

این نام کنسولی بود که روزی قصد داشت تا  با ایده‌هایی بسیار بلند پروازانه در زمان خود، عنوان‌هایی مانند Space Invaders و Chase H.Q به سرتاسر جهان عرضه کند. یک کنسول با درایو سی که در بدنه‌ی خود جاسازی شده بود به همراه یک سخت‌افزار گرافیکی مناسب برای پخش تصاویر ویدیویی  و از همه جالب‌تر قابلیت استفاده از اینترنت ماهواره‌ای به منظور دانلود بازی‌ها(!) تمامی این امکانات قرار بود تا تحت عنوان Taito Wowow راهی خانه‌ی مخاطب‌ها شود ولی بخت بد و عوامل خارجی مانع تحقق این هدف شدند.

ساخت این کنسول به دلیل هزینه‌ی ساخت بسیار بالا و ناکارآمدی قابلیت‌هایی که برای آن در نظر گرفته شده بود لغو شد. قابلیت‌هایی مانند دانلود بازی از طریق اینترنت ماهواره‌ای که بسیار بسیار زمان بر بود! لغو شدن شاخت این کنسول در حالی بود که بازی‌هایی بسیار برای عرضه آماده شده بودند. متأسفانه هیچ نمونه اولیه از کنسول باقی نمانده و از تمامی ایده‌های خلاقانه آن یک عکس که در یک مجله ژاپنی به چاپ رسیده بود به یادگار مانده است.

۲-آتاری پانتر

آتاری یک زمان بزرگ‌ترین نام در صنعت بازی‌های رایانه‌ای به شمار می‌رفت و باور این موضوع که این شرکت عرضه‌ی یک کنسول ۱۶ بیتی را تنها برای موفقیت کنسول‌های ۲۶۰۰ و ۷۸۰۰ خود عرضه نکرد، کمی سخت است.

کنسولی که با یک پردازنده موتورولا ۶۸۰۰ که در مگا درایور، آمیگا و رایانه‌های مک نیز به کار گرفته شده بود، یک چیپ گرافیکی «بلاسوم» با قابلیت تولید ۲۶۲ هزار رنگ و پردازنده‌ی صدای ۳۲ کانال، ساخته شده بود و قرار بود تا از تمامی کنسول‌های موجود در زمان خود قوی‌تر باشد.

توسعه این کنسول به دلیل تمرکز آتاری بر روی کنسول دیگر خود، یعنی جگوار، متوقف شد و در این حالی بود که نمونه‌هایی اولیه از کنسول به دست توسعه‌دهندگان بازی‌ها رسیده بود و تمام دنیای منتظر تولید یک کنسول بسیار قدرتمند بودند. جگوار کمی بعد با تأخیرهای بی‌شمار در عرضه مواجه شد و آتاری را از کرده خود در مورد پانتر پشیمان کرد!

۱-کونیکس مولتی سیستم

قطعاً اگر گیمرهای بریتانیایی که اواخر دهه‌ی هشتاد میلادی زندگی می‌کرده‌اند در مورد مولتی سیستم سؤال بپرسید، قطعاً اشک در چشمان آنها حلقه خواهد زد!

کونیکس با استفاده از مهندسین سابق شرکت‌های «سینکلایر» و «فلیر وان» کنسولی ۸ بیتی با یک پردازنده اینتل ۸۰۸۰ ساخت که بعدها با نام مولتی سیستم شناخته شد. این محصول با وجود انتخاب‌هایی که در مورد قابلیت‌های کنترلی به بازیکن می‌داد در مدت زمان بسیار اندک به مشهورترین ساخته در نوع خود تبدیل شد. شما می‌توانستید علاوه بر کنترلرهای معمول از دسته‌های مخصوص پرواز و یا فرمان مخصوص اتومبیل استفاده کنید. ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود، کونیکس یک پردازنده بسیار قدرتمند را نیز در این کنسول جای داده بود و با قابلیت پشتیبانی از سی‌دی بسیار به صرفه بود.

اما ناگهان کونیکس با ورشکستی شدید مواجه شد که بسیاری آن را ناشی از خرابکاری‌های داخلی که توسط شرکت‌های رقیب سازمان دهی شده بود می‌دانند؛ چرا که این شرکت‌ها از موفقیت بی‌چون و چرای این کنسول با خبر بودند!