شروع نسلی جدید از بازی‌سازی؟ | نگاهی به وضعیت انحصاری‌های سونی پس از God of War

قطعا شکی در بزرگی سونی در زمینه‌ بازی‌های انحصاری و کیفیت مطلوب آنان نیست. سونی شرکتی‌ست که توانسته در طول سال‌‌های اخیر تعداد زیادی فرنچایز و عنوان انحصاری برای کنسول‌های خود تولید و عرضه کند و در میان سازندگان از محبوبیت بالایی برخوردار است. هرچند سونی مثل نینتندو (تقریبا) فقط متکی به فروش بازی‌های انحصاری روی کنسول‌های خود نیست و عمده سود سونی و پلی‌استیشن از فروش بازی‌های غیرانحصاری روی این کنسول‌ها به‌دست می‌آید، سونی با عرضه نسخه اخیر بازی God of War نشان داده که هنوز اهمیت زیادی برای بازی‌های انحصاری خود قائل است و می‌خواهد در این زمینه تلاش بیشتری بکند؛ در ادامه با نگاهی به وضعیت انحصاری‌های سونی پس از God of War همراه دنیای بازی باشید.

اهمیت بالای سونی به بازی‌های انحصاری در دوره PS3 شروع شد و این مسئله دلایلی تاریخ‌ دارد. در زمان عرضه اولین کنسول پلی‌استیشن، یکی از راه‌هایی که سونی سازندگان غیرانحصاری را جذب می‌کرد تا بازی‌هایشان را برای کنسول‌اش عرضه کنند (علاوه بر استفاده از CD برای فروش بازی، در اختیار گذاشتن یک کنسول که ساختن بازی برای آن آسان بود و نرخ پایین سودی که سونی قرار بود ببرد)، این بود که به آن‌ها قول می‌داد که بر خلاف SEGA و Nintendo بازی‌هایشان قرار نیست تا با تعداد زیادی از بازی‌های انحصاری سونی بر روی پلی‌استیشن ۱ رقابت کنند.

به‌طبع، بازی‌های غیرانحصاری زیادی روی PlayStation عرضه شدند و سونی تقریبا به مدت یک دهه از پارو کردن پول فروش بازی‌های رسما انحصاری روی کنسول خود لذت بسیاری برد، زیرا سازندگان در آن زمان زیاد علاقه‌ای به ساختن بازی برای SEGA و Nintendo نداشتند؛ ولی با عرضه Xbox 360 تقریبا همه چیز تغییر کرد. این کنسول در مقایسه با PS3 که در آن زمان پرچم‌دار سونی بود، یک کنسول بسیار کاربردی از لحاظ بازی‌سازی و مراحل ساخت بازی بود و قدرت بالایی داشت و محیط بازی‌سازی مناسبی برایش طراحی شده بود و سیستم پشتیبانی قوی‌ داشت و به‌زودی توانست توجه بسیاری از بازی‌سازان را به خود جلب کند. این اتفاق و بعد از آن عرضه میان‌افزارهایی چون Unreal Engine به بازی‌سازان زیادی فهماند که عرضه نکردن بازی‌های خود روی کنسول و سخت‌افزارهایی به جز PS3 نابخردانه است. بنابراین، کم‌کم بازی‌هایی که رسما انحصاری سونی بودند (همچون Assassin’s Creed ،Resident Evil 5 ،Catherine ،Tales of Vesperia و بیشتر از همه Final Fantasy 13 و Grand Theft Auto 4) روی Xbox 360 نیز عرضه شدند و سونی تقریبا هیچ بازی غیرانحصاری‌ نداشت که کنسول‌اش را از دیگر کنسول‌ها متمایز کند.

البته، سونی به سرعت متوجه این مشکل شد و فهمید که دیگر نمی‌تواند برای سودآوری فقط به بازی‌های غیرانحصاری اتکا کند. بنابراین، سونی بودجه‌ای که به استودیو‌های انحصاری اختصاص داده شده بود را افزایش داد و استودیوهای خود یعنی Polyphony Digital ،Japan Studio ،Naughty Dog و Santa Monica را گسترش داد و هم‌چنین استودیو‌های جدیدی نظیر Sucker Punch و Media Molecule را خریداری کرد. بعد از مدتی سونی شروع به عرضه تعداد زیادی بازی انحصاری نظیر Killzone 2 ،LittleBigPlanet ،inFamous ،Resistance 3 ،Gran Turismo 5 ،WipeOut HD ،Demon’s Souls ،Uncharted 2: Among Thieves ،God of War 3 و The Last of Us کرد. در پایان نسل مربوط، گستره بازی‌های انحصاری سونی روی PS3 باعث شدند که آن‌ها به بازی برگردند و همانند Super Nintendo شهرت گسترده‌تری پیدا کنند و این شهرت سوختی بود که موتور PS4 را در پایان نسل راه‌اندازی کرد.

البته، این قطار در ایستگاه ثابت نماند و در نسل بعدی عناوینی چون Bloodborne ،Gravity Rush 2 ،inFamous: Second Son Uncharted 4: A Thief’s End، Horizon: Zero Dawn  منتشر شدند که از استقبال زیادی برخوردار شدند و عناوین دیگری نظیر Days Gone ،Detroit: Become Human ،Spider-Man ،Dreams و Ghosts of Tsushima که قرار است به‌زودی منتشر بشوند نیز در راه هستند. حتی بازی‌هایی چون DriveClub و Gran Turismo Sport نیز که در ابتدا زیاد چنگی به دل نمی‌زدند، به لطف به‌روز رسانی‌های بعد عرضه بازی محبوب‌تر شدند.

ولی شاید بتوان گفت که عرضه God of War در طی چند هفته اخیر بود که بزرگ‌ترین لحظه برای سونی در زمینه بازی‌های انحصاری بود. دلیل این مسئله این است که تا به حال سونی تنها کاری که کرده بود این بود که بازی‌ها و IPهای انحصاری جدید عرضه می‌کرد و معمولا فرنچایزهای قبلی را به فراموش می‌سپرد؛ ولی در مورد God of War، سونی توانست یک فرنچایز قدیمی و محبوب را دوباره زنده کند و آن‌را متناسب با نیازهای فعلی جامعه گیمرها بسازد و عرضه کند. برای فهمیدن اهمیت این قضیه می‌توانید از تعداد زیاد طرفداران فرنچایزهای قدیمی سونی همچون WipeOut ،Syphon Filter ،SOCOM ،Wild Arms و Dark Cloud بپرسید که چه‌قدر خوشحال خواهند شد اگر بفهمند سونی روی زنده کردن این عناوین کار می‌کند.

رشد و عرضه یک IP کار بسیار سختی است. سازنده باید بازی را با توجه به نیازهای فعلی نسل و گیمرها بسازد و هم‌زمان هسته اصلی بازی را با کمترین تغییر حفظ کند تا طرفداران اصلی و قدیمی فرنچایز را نرنجاند و یک عنوان غریبه نسازد. در مورد بازی‌های غیرانحصاری، هیچ شرکتی به جز Nintendo و Capcom نتوانسته این کار را بکند و در مورد بازی‌های انحصاری هم فقط نینتندو و سونی موفق به دستیابی به این مهم شده‌اند. مایکروسافت تلاش کرد تا دو IP یعنی Halo و Gears of War را دوباره زنده کند ولی نتوانست نیازهای گیمرها را برطرف کند و این باعث شد که این دو بازی استقبال کمی داشته باشند. همچنین سگا IPهای قدیمی خود را کنار گذاشت و عناوینی جدید تولید کرد که باعث شد هویت اصلی خود را از دست بدهد. نینتندو تنها شرکتی‌ست که توانسته در کنار عرضه IPهای جدید نشان بدهد که وقتی پایش برسد، می‌تواند IPهای قدیمی خود را با تازگی جدید و به‌صورت مطلوب عرضه کند؛ البته الان دیگر نینتندو تنها شرکت موفق در این زمینه نیست.

با عرضه God of War، سونی نشان داد که او نیز می‌تواند به این مهم دست بیابد. حال که سونی تعداد زیادی عنوان انحصاری در آستین دارد که محبوب و پراستقبال هستند، با عرضه GoW به ما نشان داد که اگر لازم بداند، می‌تواند با حفظ این فرنچایزها آن‌ها را به بهترین شکل دوباره متولد کند. تا به اکنون وقتی برای عناوین Sony یک نسخه دنباله ساخته می‌شد، این دنباله‌ها تقریبا شبیه نسخه‌های قبلی می‌بودند که بعد از مدتی دیگر آن لذت قدیمی خود را از دست می‌دادند؛ کافی‌ست نگاهی به دنباله‌های عناوینی چون Jak and Daxter ،Gravity Rush ،Killzone ،Resistance ،inFamous ،LittleBigPlanet و عناوین مشابه بیندازید. God of War اولین نسخه دنباله‌ای است که سونی ساخته است که هم به نسخه‌های قبلی خود شبیه است و هم به آن شبیه نیست! و البته این عنوان بسیار مطلوب از کار درآمده است.

با این کار، سونی یکی از برترین بازی‌های دنیا را خلق کرد زیرا فرآیند تولید و دوباره زنده کردن یک عنوان در قالب یک دنباله (اگر به نحو خوبی انجام شود) همیشه باعث پیروزی شده است: Mario ،Zelda ،Metroid ،Resident Evil و Monster Hunter نمونه‌های بارز این مسئله هستند. هم‌چنین با این کار سونی باعث شد که فروش سری GoW نیز بالا برود زیرا نه تنها طرفداران قدیمی سری این بازی را تجربه خواهند کرد، بلکه افراد جدیدی که با این تغییر جدید و نو در بازی مواجه شده‌اند و از سری‌های قبل زیاد خوش‌شان نمی‌آمد نیز به دنبال تجربه این عنوان خواهند بود. هم‌چنین سونی توانسته یک استایل و سبک جدید در زمینه بازی‌سازی رواج دهد که در آن عناوین انحصاری قدیمی دوباره زنده می‌شوند و این دفعه دیگر واقعا Remake هستند و مطلوب! تصورش را بکنید که ممکن است بر روی PS5 در سال ۲۰۲۴ یک عنوان کاملا جدید Uncharted تولید شود.

بنابراین God of War یک گام بسیار بزرگ در زمینه بازی‌های انحصاری برای سونی بود زیرا سونی نشان داد که قابلیت این را دارد که عناوین محبوب و مطلوب قدیمی خود را دوباره زنده کند و با سبکی جدید آن‌ها را با توجه به سلایق و نیازهای فعلی جامعه گیمرها عرضه کند. سونی هم اکنون به نینتندو، که تنها شرکتی بود که این کار را قبلا انجام داده بود، پیوست و امیدواریم که در آینده عناوین بیشتری همانند God of War از سوی سونی و دیگر شرکت‌ها ببینیم که تحویل عظیمی در فرنچایز خود شکل داده باشند و هم‌زمان برای طرفداران اصلی بازی لذت بخش و مطلوب باشند.

یک وجه مطلوب دیگر این قضیه این است که برعکس مایکروسافت، سونی فقط به قیمت انحصاری‌هایش از بقیه چیزها نمی‌گذرد و هم‌زمان با عرضه این چنین IPهای جدیدی، به عرضه عناوین دیگر در استودیوهای دیگر نیز خواهد پرداخت و باید منتظر عناوینی چون Days Gone ،Ghosts of Tsushima ،Dreams ،Detroit: Become Human و Death Stranding باشیم و البته دنباله The Last of Us که قطعا افراد زیادی منتظر آن هستند.