موسیقی بازی – قسمت دوم: شاهزاده پارسی نیست

در دومین قسمت از موسیقی بازی به سراغ آهنگ‌ساز یکی از محبوب‌ترین بازی‌ها در بین بازی‌کنندگان ایرانی رفتیم. آهنگسازی که با آشنایی با سازهای شرقی، توانست برای غربی‌ها فضایی از موسیقی منسوب به پارس را مجسم کند، اما در نظر پارسی‌ها گویا فروغ چندانی نداشت و چون در ایران با وجود اساتید این هنر، خیلی‌ها هستند که به ریزه‌کاری‌های موسیقی پارسی آشنایی دارند؛ آن‌چنان که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفت. بسیاری از مردمان کشورهای غربی، تفاوت چندانی برای موسیقی سرزمین نیکان با اعراب و هندی‌ها قائل نیستند، اما یک شنونده‌ی ایرانی به محض شنیدن نت‌های آغازین آهنگ می‌فهمد این آهنگ متعلق به موسیقی کشورش است یا دستمایه‌ی تغییرات سبک‌وزن اعراب شده. با این مقدمه می‌رویم به سراغ معرفی آهنگساز سری بازی محبوب «شاهزاده پارسی» (Prince of Persia) یعنی آقای Stuart Chatwood.

Stuart Chatwood در اکتبر ۱۹۶۹ در انگلستان به دنیا آمد.وی که اصلیتی کانادایی دارد، با رشد در خانواده‌ای آشنا با هنر، به موسیقی علاقه‌مند شد و همچون بسیاری از خوانندگان و نوازندگان کانادایی، به باندهای موسیقی روی آورد. اولین بندی که استوارت به آن پیوست The Stickmen نام داشت. بعدا او با همکاری چند تن از دوستان صمیمی خود، بند موسیقی The Tea Party را گرداوری کرد و با اعضای همین بند بزرگ شد. The Tea Party (مهمانی چای) یک بند موسیقی راک است که بارزترین مشخصه‌ی آن، ترکیب موسیقی شرقی و غربی با هم است که اعضای این گروه موسیقی آن را Moroccan roll می‌نامند. استوارت از سال ۹۱ تا کنون در این گروه راک عضو است و با این گروه ۱۲ آلبوم موسیقی منتشر کرده که حاصل ۱۲ تور بزرگ است. نقش اصلی استوارت در این گروه، نواختن «گیتار بیس» و «پیانو» است که به نوعی سازهای اصلی او هم به شمار می‌آیند.

استوارت چت‌وود در کنار دیگر اعضای گروه راک مهمانی چای، همان که سمت چپ نشسته جوانی‌های استوارت است. این عکس مربوط به تور مکزیک است در سپتامبر ۱۹۹۵

¶ گیتار بیس (Bass Guitar) یک ساز زهی است که شبیه به گیتار الکتریک است اما با آن تفاوت‌هایی دارد. در گیتار بیس،‌ معمولا ۴ سیم وجود دارد که از نظر تن یک اکتاو از گیتار الکتریک پایین‌تر است. دلیل این‌که به آن گیتار بیس می‌گویند آن است که در محدوده‌ی بیس کوک می‌شود. انواعی از این گیتار وجود دارد که از آن جمله می‌توان به گیتار بیس آکوستیک اشاره کرد. ¶

کار استوارت در زمینه‌ی آهنگسازی برای بازی‌های رایانه‌ای در سال ۱۹۹۸ با همکاری با الکترونیک آرتز برای بازی Road Rash 3D کلید خورد. در سال ۲۰۰۱ برای NHL آهنگسازی کرد و این خاتمه‌ی کار او با شرکت الکترونیک آرتز بود.

استوارت به خاطر آشنایی با سازهای شرقی، موسیقی سنتی خاورمیانه و همچنین تجربه‌ی او در سبک منحصر به فرد گروه راک مهمانی چای و با تکیه بر رزومه‌ی همکاری با بازی‌ساز بزرگی چون الکترونیک آرتز، از سوی یوبی‌سافت مونترئال برای ساخت موسیقی بازی جدید آن‌ها با نام «شاهزاده‌ی پارسی» انتخاب شد. این که اولین کار او برای سری شاهزاده در سال ۲۰۰۳ چقدر موفق بوده است، نیازمند بررسی‌های دقیق‌تری است که از حوصله‌ی این مطلب خارج است. اما با گوش دادن به موسیقی متن بازی Pince of Persia: The Sands of Time متوجه می‌شویم که موسیقی که استوارت ساخته است، به خوبی توانسته به شرق دنیا نزدیک شود، اما موسیقی پارسی قابل تشخیصی نیست. در میان موزیک‌های این بازی، استفاده از سازهای اصیل ایرانی به خوبی دیده می‌شود،‌ اما آهنگ نواخته شده یا بیشتر عربی است و یا هندی. معدود آهنگ‌هایی که از این بازی با سبک موسیقی ایرانی می‌توان یافت، با وجود ایرانی بودنشان خوب نیستند و فقط رنگ و بوی موسیقی ایرانی دارند. البته استوارت چت‌وود در ادامه‌ی کار، آشنایی بیشتری با سازها، دستگاه‌ها و گوشه‌های موسیقی ایرانی پیدا کرده و در کارهای بعدی موفق تر بوده است. نسبت موسیقی‌های پارسی اصیل موجود در میان ترک‌های موسیقی متن بازی‌های بعدی سری نسبت به موسیقی‌های عربی و هندی بیشتر و بیشتر شده است.

¶ چت‌وود توانست در سال ۲۰۰۱ جایزه‌ی Juno که یک جایزه‌ی داخل کشوری کانادا است را به خاطر طرح هنری آلبوم Tangents: The Tea Party Collection دریافت کند ¶

استوارت چت‌وود در سال ۲۰۰۹

در سال ۲۰۰۴ دومین بازی شاهزاده، با موسیقی که چت‌وود ساخته بود به بازار آمد. Warrior Within از موسیقی متن بهتری نسبت به نسخه‌ی قبلی خود برخوردار است. در سال بعد، چت‌وود با آهنگسازی برای سومین شماره از سه‌گانه‌ی شن‌های زمان، یعنی Prince of Persia: The Two Thrones پیشرفت قابل ملاحظه‌ای را به نمایش گذاشت. با این‌حال هنوز موسیقی بازی، همچون فضای گرافیکی و شخصیت شاهزاده‌اش، فقط در پوسته پارسی بودند و کمبودها و نقص های جبران نشدنی در خود داشتند.

استوارت در ادامه برای بازی‌های Battles of Prince of Persia , Revelations , Rival Swords از همین سری که برای پلتفرم‌های فرعی چون PSP و DS منتشر شده‌اند آهنگسازی کرد. البته وی در موسیقی این بازی‌ها بیشتر از آهنگ‌هایی که برای بازی‌های اصلی سری ساخته بود استفاده کرد و خلاقیتی به خرج نداد. تا این‌که در سال ۲۰۰۸، قرار شد برای بازی Prince of Persia که از سه‌گانه‌ی شن‌های زمان فاصله داشت آهنگ‌سازی کند. وی برای ساخت موسیقی این بازی، که یک پروژه‌ی مهم بر شمرده می‌شد،‌ مدت‌ها تحقیق کرد. در نهایت قرار شد تا موسیقی متن این بازی را استوارت با همکاری Inon Zur بسازد. موسیقی متن این بازی را می‌توان موفق‌ترین موسیقی متن سری شاهزاده‌ی پارسی دانست. Main Theme این بازی یک موسیقی کاملا اصیل ایرانی با تمام مشخصه‌های ممکن است و در دستگاه «همایون» ساخته شده است.

دیگر آهنگ‌های این بازی هم با این‌که ممکن است آن‌قدرها خوب نباشند، اما واقعا ایرانی هستند و این را شاید مدیون همکاری Inon Zur و نبوغ و آشنایی او با سازهای ایرانی هستیم. برخی از آهنگ‌های دیگر این بازی در دستگاه «ماهور» نواخته شده‌اند که خود قابل ستایش است.

با این‌که در این بازی استوارت نهایت تلاش خود را به کار بست و موسیقی زیبایی ساخت، اما همین بازی آخرین کار اصلی او در زمینه‌ی آهنگسازی برای سری شاهزاده‌ی پارسی است. بعد از بازی Prince of Persia 2008 که آخرین تجربه‌ی آهنگسازی استوارت بود، بازی Prince of Persia: The Forgotten Sands در سال ۲۰۱۰ منتشر شد که آهنگسازی آن بر عهده‌ی Steve Jablonsky آهنگساز Gears of War 2, 3 بود. در مورد آهنگ‌های ساخته شده توسط او در این‌جا صحبتی نمی‌کنیم.

استوارت چت‌وود نمونه‌ی یک آهنگساز موفق است. او در جوانی با شهامت زیاد موسیقی ساخت که در حوالی پارس می‌زیست. شهامت او برای ورود به عرصه‌ای که بزرگانی چون شهرداد روحانی، محمدرضا شجریان، استاد جلال ذوالفنون، مجید انتظامی و … دارد؛ ستودنی است. هر چند به آثار متوسط این اساتید هم حتی نزدیک نمی‌شود! شاهمت او برای پیشرفت در فراگرفتن موسیقی ایرانی آن‌هم در آن‌سوی دنیا، ستودنی است. استوارت چت‌وود اکنون بیش از پیش با موسیقی پارسی آشنا است. با این‌که از بزرگان موسیقی بازی به شمار نمی‌آید، اما آهنگ‌ساز موفقی است.

در ادامه می‌توانید چند ترک از موسیقی متن بازی‌های The Sands of Time و Prince of Persia 2008 را با لینک مستقیم دانلود کنید:

دانلود موزیک Call to Arms از آلبوم Prince of Persia: The Sands of Time با حجم ۸۰۰ کیلوبایت

دانلود Main Theme بازی Prince of Persia 2008 با حجم ۳ مگابایت

دانلود موزیک Cleansing of the Royal Palace از آلبوم Prince of Persia 2008 با حجم کمتر از ۱ مگابایت

به عنوان آهنگ‌های پارسی خوبی که استوارت چت‌وود ساخته است.

دانلود Welcome to Persia از آلبوم Prince of Persia: The Sands of Time که یک نمونه‌ی کامل از آهنگ عربی است! با حجم ۱.۴ مگابایت

با تشکر از دوست خوبم «میلاد رضایی منش» که کمک شایانی برای تکمیل این مقاله کرد.

قسمت اول